Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1998, Qupperneq 65

Náttúrufræðingurinn - 1998, Qupperneq 65
6. mynd. Samband tvívetnis (D) við súrefni-18 (m0) í vatni af nokkrum jarðhitasvœðum. Þessi mynd er birtist upphaflega í grein eftir Craig o.fl. (1956) og síðar breytt hjá White (1970). Hallandi línan á myndinni gildir íflestum tilvikum umferskvatn. Frávikfrá þeirri línu, þ.e. úrkomulínunni, nefnist súrefnishliðrun og stafar hún af efnaskiptum jarð- hitavatnsins við bergið sem það hefur streymt um. Eins og sést af myndinni er tvívetnis- innihald úrkomu og jarðhitavatns á hverju svœði nánast eins. Það bendir til þess að jarðhitavatnið sé staðbundin úrkoma að uppruna. tvívetnisinnihald og staðbundin úrkoma í dag, þó svo það sé slík úrkoma að uppruna (Ámý E. Sveinbjörnsdóttir 1988, Stefán Amórsson o.fl. 1993, Stefán Amórsson og Auður Andrésdóttir 1995). í ljósi þessa er ekki sjálfgefíð hvemig nota skuli tvívetni og súrefni-18 sem kenniefni. Um það verður fjallað nánar í seinni greininni í þessum flokki. ■ UTANGARÐSEFNI Edli og uppruni utangarðsefna Efnum sem em uppleyst í jarðhitavatni hefur verið skipt í tvo flokka. Annars vegar eru hvarfgjörn efni og hins vegar óhvarfgjörn. Hin óhvarfgjörnu efni hafa einnig verið nefnd utangarðsefni, sem lýsir vel þeim eiginleikum þeirra að þau tapast ekki úr vatninu ef þau hafa einu sinni borist í það vegna þess að þau sýna enga tilhneigingu til þess að ganga inn í steindir sem hin hvarfgjörnu efni mynda við útfellingu úr vatninu. Utangarðsefni má nota sem kenni- efni til að rekja uppruna jarðhitavatns á sambærilegan hátt og tvívetni. Klór, bróm og bór eru algengustu utangarðsefnin í jarðhitavatni. Utangarðsefni eru frábrugðin tvívetni að því leyti að uppruni þeirra er gjarnan annar en vatnsins sjálfs. Mögulegir upprunastaðir eru sjávarúði, bergið sem jarðhitavatnið streymir um, jarðsjór og kvika. Hitagjafi háhitasvæða virðist yfirleitt vera kviku- innskot. Þegar kvikan kólnar og storknar sleppa úr henni ýrnis efni sem eru rokgjörn við hið háa hitastig kvikunnar og leita þau upp í jarðhitavatnið yfir innskotunum. 63
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.