Náttúrufræðingurinn - 1947, Blaðsíða 43

Guðmundur Kjartansson:
TRISTANSEY
Eítir endilöngu Atlanzhafi frá norðri til suðurs liggur hryggur
neðansjávar því sem næst miðja vega milJi meginlanda. Hann kemur
glöggt í Ijós á dýptarkortum. Á honum er yfirleitt minna en 3000 m
dýpi, en alls staðar mikln dýpra til beggja hliða. Á stöku stað ná
hæstu kryppur þessa hryggjar upp yfir sjávarflöt og mynda eyjar. Is-
land er langstærst þeirra. Hryggurinn er nokkuð bugðóttur og kyn-
lega samsíða ströndum meginlandanna, Evrópu og Afríku að austan
og Norður- og Suður-Ameríku að vestan. Ynrsar tilgátur hafa orðið
til um myndun hans, en engin einhlít, og skulu þær ekki raktar
lrér.
Nyrzta eyin á liryggnum er Jan Alayen og næst Island. Frá Islandi
gengur háegg hryggjarins til suðvesturs út af Reykjanesi, og er sá
kafli hans nefndur Reykjaneshryggur. Miklu sunnar eru Azóreyjar
milli Portúgals og New York, Sankti-Pálsey, við miðjarðarlínu,
Ascension, senr er stök ey vestur af Kongóarósum, þá eyjaklasinn
Tristan da Cunha (— kúnja) unr 1400 sjómílur litlu sunnar en vest-
ur frá Góðrarvonarhöfða og nokkru lengri veg frá Suður-Anreríku
og loks Bouvet-ey á suðurenda hryggjarins. Nyrsta mannabyggð þessa
lrryggjar er á íslandi og hin syðsta á Tristan da Cunlra.
Aðeins ein eyin í klasanunr Tristan da Cunha er byggð, Sú er
stærst og er sérstaklega kölluð þessu langa og óþjála nafni, senr kunn-
ugir menn stytta í aðeins Tristan. Við skujum kalla hana Trislansey.
Á Tristansey er afskekktasta nrannabyggð á jörðunni . Að vísti
eru í Kyrrahafi byggðar eyjar fjær nreginlöndum, en þar er bilið
brúað al' öðrum byggðum eyjum.
Veturinn 1937—’38 var gerður út norskur leiðangur til Tristans-
eyjar. Leiðangursmenn voru 13 alls, ellefu Norðnrenn, einn Breti og
einn Suður-Afríkumaður, flestir vísindamenn í ýnrsum greinum, en