Náttúrufræðingurinn - 1947, Blaðsíða 47

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
139
um saman eí'tir afgreiðslu. Hver fjölskylda í þorpinu býr í sínu liúsi,
en liúsin eru mjög lítil, veggir hlaðnir úr grjód og stráþök yfir. Lítt
eru þau þiljuð að innan og mörg með moldargólfi.
Atvinnuvegirnir eru landbúnaður og fiskveiðar, hvort tveggja
rekið á frumstæðasta hátt. Hver fjölskylda hefur kartöflugarð, og
eitthvað er ræktað af öðrum garðamat, en ekkert korn. Nokkuð er
af sauðfé, nautgripum, geitum og ösnunt, og ganga þessar skepnur
að mestu titi sjálfala vetur og sumar. Kálfarnir ganga undir kúnum,
og lítil ntjólk er aflögu handa mannanna börnum. Fiskurinn er
veiddur á öngul og færi, mest af smábátum, en stundum einnig af
ströndunni. Aðalfæða eyjarskeggja er fiskur og kartöflur. En hvort
tveggja getur brugðizt: fiskurinn vegna ógæfta, kartöflurnar af völd-
um fiðrildistegundar einnar, en lirfur hennar éta upp kartöflugrasið.
Lélegt þótti leiðangursmönnum fæði eyjarskeggja, og á engu
furðaði þá meir en því, að þetta fólk skyldi geta ltaldið við ágætri
heilsu og kröftum á slíku viðurværi. Þetta var að vísu löngu frægt
orðið og þótti ótrúlegt, en þessi leiðangur varð fyrstur til að rann-
saka vísindalega heilsufar og viðurværi á Tristansey. I’essar rannsókn-
ir önnuðust aðallega þeir Dick Henriksen, læknisfræðingur, og Per
Oeding, aðstoðarmaður lians, og Reidar Sognnæs, tannlæknir.
Hér fer á eftir kafli af því sem Henriksen ritar í bókina bls. 154—
159, nokkuð styttur í þýðingu minni).
Til að fá sem bezta hugmynd um lifnaðarháttu eyjarskeggja skulum við fylgjasl
tneð þeim eitt ár. Byrjum á jóíunum. Þau eru mesta hátíð ársins, og [>;í cr tjaldað
því, sem til cr. Fyrstu nýju kartöflurnar eru teknar upp fyrir jól og liafðar til hátíð-
arinnar. Þeir, sem hafa ráð á, slátra kind, cn til eru þær fjölskyldur, sem cnga ciga.
Og stundum er farið til afréttanna hinum megin á eynni til að „veiða" citthvað af
hinum hálfvillta búpeningi, sem þar gengur. Unglingar fara Lil fjalls að tína ber.
Síðan er jólamaturinn búinn til, ntargir sérkennilegir hátíðaréttir.
Eftir nýjár er hátíðin á enda og hversdagsfæði tekur við, aðallega kartöflur og fiskur.
Um sumarmánuðina (þá er vetur lijá okkur) verður fiskurinn ckki geymdur nema
fáeina daga vegna flugnanna, svo að oft þarf að róa. Þegar gefur ekki á sjó, verða
menn að gera sér að góðu kartöflurnar cinar í öll mál, oftast soðnar, stöku sinnum
slciktar í fuglafeiti og á sunnudögum í kartöflubúðing. Á vorin (haustin hér) fá eyjar-
skeggjar lítils háttar grænmeti: kál, rófur, gulrætur, lauk, púrjó, pétursselju og dálílið
af krækibcrjum. En þctta er aðeins til bragðbætis endrum og sinnum. Nokkrar fjöl-
skyldur rækta talsvert af cins konar graskerum. Þau verða býsna stór, allt að 15 kg, og
gcymast lcngi. Það er eina grænmetið, sent nokkuð munar um.
Frá janúar og frant í ajníl fara menn alloft uj>p í fjall eftir young mollies, cn það
eru ungar bjargfugls eins, sem cr skyldur fýl. Kjöt þeirra er fínt, en með lýsisbragði.
Þeir, sem eiga eplagarða sunnan fjalls í eynni, vitja þeirra í bátum f marzmánuði.