Náttúrufræðingurinn - 1968, Blaðsíða 55

NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN
101
átti nefndin að rannsaka og íhuga allt, er snerti samgöngur, vegi
og vegabætur. Einnig að skoða forna fjallvegi þvert ylir landið.
Nefndarmönnum mun hafa orðið rnikið ágengt í starfi sínu. 1
íslandslýsingu Skúla fógeta Magnússonar er svo að finna elztu skrá
yfir nokkra helztu þjóðvegi landsins fram til 1786 og lengd þeirra.
Stofnun „Hins íslenzka fjallvegafélags" í Reykjavík 1831 og störf
þess við að endurbæta ýmsa l jallvegi landsins munu vafalítið hafa
skapað þann áhuga og skilning landsmanna á þörfunr góðs vega-
kerfis, sem að lokurn varð til þess, að „vegabótalögin“ svokölluðu
voru samþykkt 15. marz 1861. Viðþað kornst hreyfing á framkvæmd-
ir í samgöngumálum íslendinga og fyrstu eiginlegu vegalögin voru
samþykkt 1893.
Meðal þeirra manna, sem hafa unnið ónretanlegt starf í vegamál-
um síðan í upphafi þessarar aldar, eru Sigurður Thoroddsen lands-
verkfræðingur, Jón Þorláksson verkfræðingur og ráðherra og Geir
Zoéga vegamálastjóri. Skipulagsbundnar rannsóknir og athugun á
dreilingu, magni og gæðum ofaníburðar hófst sumarið 1957 að til-
hlutan Geirs Zoéga, þá vegamálastjóra.
Lengi framan af byggðist vegagerð fyrst og lremst á mannafli.
Eingöngu voru notuð handverkfæri, aðallega haki og skófla. Brátt
var þó farið að aka fyllingarefnum og ofaníburði í hestvögnum.
Bílarnir mörkuðu tímamót í vegagerðarmálum, og var fljótlega
farið að nota vörubíla til malarflutninga. En síðar korna til stór-
virkar jarðýtur, ámokstursvélar og stærri vörubílar, sem valda al-
gerri byltingu bvað viðkemur afkastagetu við vegalögn á misjöfnu
landi og aðflutningi góðs ofaníburðar.
Eftirfarandi tafla gel'ur nokkra hugmynd um bílaeign íslend-
niga frá upphafi og lengd akfærra vega á sama tíma:
Bílaeign landsmanna
1919 126
1927 634
1939 2149
1943 4031
1948 10704
1960 20576
1968 42394
Lengd akfærr a vega
1907 171 km
1918 507 -
1925 1324 -
1938 3323 -
1955 9387 -
1958 12282 -