Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 75

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 75
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 193 ingsmetrar. Slík smágos undir jökli gætu vel nægt til að orsaka hlaupin, enda þótt þau hefðu ekki orku til að brjótast upp í gegn- um nokkur hundruð nretra þykkan ís. I öðru lagi er svo hugsan- legt, að vatn safnist fyrir undir jöklinum á sama hátt og á sér stað í Grímsvötnum, og hlaupi svo, þegar vissri hæð er náð. Vitað er, að nrikil hverasvæði eru undir jöklinum, og geta þau að sjálfsögðu haft veruleg áhrif í þessu sambandi. HVERFISFLJÓT Hverfisfljót kemur undan jökli allmiklu austar en Skaftá og byrj- ar vatnasvið þess lítið eitt vestan við Eldborgaraðirnar, eins og áður er getið, og er norðurendi hennar nokkuð vestan við gossprunguna frá 1783. Eldborgaraðirnar hafa því gosið a. m. k. tvisvar. Rétt við norð- austurenda gígaraðarinnar er nm 60 m hár gígur mjög reglulegur og að mestu hlaðinn úr hraunkúlum (bombum) og gjalli. Bæði Þorvaldur Thoroddsen og Guðmundur Kjartansson liafa talið þennan gíg eldri en frá gosinu 1783, en Sigurður Þórarinsson (1967) hallast liins vegar að því, að hann sé frá Skaftáreldum. Ekki tel ég að það fari milli mála, að hann sé frá því gosi, enda hefur hraun frá honum að mestu fært í kaf lítinn eldri gjall- og öskugíg örskammt vestar. Litlar hrauntraðir liggja frá stóra gígnum til suð- vesturs og hverfa undir gjallið í gígnum sjálfum. Álma úr stærri hrauntröðum suðaustan undir gígnum sameinast þeim og taka þar með af allan efa um að um samtíma myndun er að ræða. Norðvestur af gígaröðinni frá 1783 er allstórt gervigíga- svæði, sem tilheyrir Skaftáreldahrauni. Gervigígir eru raunar víðar í því, t. d. norðaustur af Blæng og víðar. Svo er að sjá sem gjall- gígurinn stóri sé eitthvað að síga saman, því alveg ferskar hring- laga sprungur mátti sjá í gjallinu meðfram gígskálinni, er við Ing- var Birgir Friðleifsson gengum á þennan gíg þann 28. júlí 1968. Þess má geta, að ég tel, að á a. m. k. þrem stöðum í Austurgjánni (þ. e. gígaröðinni austan Laka) séu eldri gígir en frá 1783, en ekki skal nánar um það fjallað hér. Margar smáar jökulkvíslar falla í Hverfisfljót uppi við jökul um aura og sanda. Vel geta á þessu svæði verið hraun hulin sandi, þó 13
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar: 3.-4. Tölublað (1970)
https://timarit.is/issue/291062

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

3.-4. Tölublað (1970)

Iliuutsit: