Náttúrufræðingurinn - 1990, Qupperneq 29

4. mynd. Afl jarðhitasvæða á Islandi, flokkað eftir sýslum. Tölurnar gefa varmaafl lág-
hitasvæða í hverri sýslu eins og það var áður en boranir hófust. Mælieiningin er mega-
vött og miðað er við kælingu vatnsins niður í 15°C. Samanlögð lengd súlanna er í réttu
hlutfalli við varmaaflið. Langöflugustu jarðhitasvæðin eru í Borgarfjarðar- og Árnes-
sýslu. Aðeins 1 % varmaaflsins er austan eystra gosbeltisins. Þetta sýnir að sprungur,
sem stjórna rennsli jarðhitavatns, eru mun virkari á Ameríkuplötunni heldur en á Evr-
ópuplötunni, sem er austan eystra gosbeltisins. Gögnin eru úr skýrslu Guðmundar
Pálmasonar o.fl. (1985). The thermal energy of lowtemperature areas before drilling in
the various counties of Iceland, measured in MW. Only 1% of the total energy is in hot
springs in E Iceland, east of the riftzone, indicating much lower tectonic activity on the
European plate than on the American pate.
fyrst og fremst í strikstefnu jarðlaga
og eftir göngum og misgengjum. Skýr-
ir hann lítinn jarðhita á Austurlandi á
sama hátt og Trausti Einarsson (1937)
með því að þar liggi dalir og firðir
þvert á strikstefnu og vatnið nái því
ekki að streyma nógu langt eftir göng-
um og misgengjum til að hitna að
ráði. Þessi skýring er þó fremur hæpin
og skýrir t.d. ekki mismikinn jarðhita
á Vestfjörðum og Austfjörðum þar
sem svipað háttar til.
Við teljum mun líklegra að orsaka
mismikils jarðhita sitt hvoru megin við
rekbeltið sé að leita í mismunandi
spennuástandi og virkni sprungna á
landshlutunum. Samkvæmt landreks-
kenningunni tilheyrir vesturhlutinn
Ameríkuplötunni en Austurland til-
heyrir Evrópuplötunni. 4. mynd sýnir
afl lághitasvæða á íslandi skipt eftir
sýslum. Þar kemur greinilega fram að
jarðhitinn er nær eingöngu tengdur
plötumótunum og þeim hlutum lands-
ins, sem er vestan eystra gosbeltisins.
Eftir að Gunnar Böðvarsson komst
21