Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1992, Blaðsíða 58

Náttúrufræðingurinn - 1992, Blaðsíða 58
1980 (kvenf./imm). GP og KHS (1980). Talinn vera bláheiðir. Kvísker í Öræfum, A-Skaft, 21. nóv- ember 1979 (kvenf./imm). GP og KHS (1980). Álitinn vera sami fugl og á Reynivöllum. Loftlína á milli þessara staða er 25 km. Síðan eru kunn tvö tilvik: kvenf./imm 12.-17. janúar 1981 við Skammadalshól (GP og KHS 1983) og aftur 18. október 1986 við Kvísker (GP og EÓ 1989a). Athygli vekur hversu seint að vor- inu Skaftafellsfuglarnir voru á ferð- inni og að heiðar skuli tvisvar hafa haft hér vetursetu. Sparrhaukur (Accipiter nisus) Sparrhaukur er mjög útbreiddur varpfugl í Evrópu, allt norður á 70. breiddargráðu, og verpur einnig í Norður-Afríku og Norður- og Mið- Asíu (5. mynd). Honum fækkaði mjög í Evrópu eftir síðari heimsstyrjöldina. Meginástæðan fyrir þessari miklu fækkun voru nýjar gerðir af skordýra- eitri (DDT og skyld efni) sem teknar voru í notkun um þetta leyti. Hauk- arnir fengu eiturefnin í sig úr bráðinni og þar sem þau eru fituleysanleg söfn- uðust þau fyrir í líkömum fuglanna. Ránfuglar eru ákaflega viðkvæmir fyr- ir þessum efnum og mjög h'tið magn af þeim þarf til að koma í veg fyrir eðli- lega tímgun. Sparrhaukur er skógar- fugl og gerir sér kvistahreiður í trjám. Hann lifir aðallega á spörfuglum (Newton 1986). Sparrhaukur er farfugl í nyrsta hluta heimkynna sinna í Evrópu og dvelur á vetrum sunnar í álfunni. Við Falsterbo hefst haustfarið í lok júlí, nær hámarki um miðjan október og því lýkur í byrjun nóvember. A vorin koma sparrhaukar til Norður-Evrópu frá marslokum fram í byrjun maí. Sparrhaukur hefur sést þrisvar á ís- landi, tvö tilvik (þrír fuglar) eru frá fartíma að hausti (október) og eitt að vori (apríl): 1. Kvísker í Öræfum, A-Skaft, 26.-28. október 1950, tveir (karlf. imm RM1165, ókyngreindur). Hálfdán Björnsson. Fuglarnir héldu sig í Eystri- Hvammi. Annar þeirra var skotinn 27. október og hinn sást síðast daginn eft- ir. Sparrhaukur hefur sést tvisvar sinnum eftir 1980: Heimaey 20. apríl 1987 (GP og EÓ 1989b) og fullorðinn kvenfugl (RM9864) settist á skip 70 sjómflur suð- austur af landinu 19. október 1988 (GP o.fl. 1991). Sparrhaukar eru flokkaðir í sex undirtegundir (Vaurie 1961a), þar af verpur A.n. nisus í Evrópu og Vestur- Síbiríu og A.n. nisosimilis í Mið- og Austur-Síbiríu. Hinar undirtegundirn- ar fjórar hafa mun suðlægari út- breiðslu og eru minni og dekkri en nisus og nisosimilis. Músvákur (Buteo buteo) Músvákur er algengur varpfugl í Evrópu (I. mynd). Hann er skógar- fugl, gerir sér kvistahreiður í trjám, en stundar veiðar yfir opnu landi. Dansk- ir og skandinavískir músvákar eru að hluta til farfuglar og dvelja í Niður- löndum, Frakklandi og á Spáni á vetr- um. Haustfarið byrjar í ágúst og stendur fram í október. Vorkomutím- inn er mars til apríl. Eitt tilvik er þekkt frá íslandi: Músvák- ur fannst nýdauður í Sellöndum sunnan Mývatns 17. júní 1982 (Ólafur K. Nielsen 1983). Fjallvákur (Buteo lagopus) Fjallvákur er hánorrænn, verpur í Noregi, Svíþjóð, Finnlandi, Rússlandi 200
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.