Samvinnan - 01.06.1968, Page 8

issa samlaga. Öll útflutnings-
verzlun SÍS og líka vörusalan
er á slíkum grundvelli rekin,
eins og k-unnugt er.
Innflutningur olíu og af-
drifaríkasta aflgjafa sam-
göngutækjanna, benzínsins, er
nær eingöngu í höndum
þriggja olíufélaga, ásamt dreif-
ingarkerfinu og útsölustöðv-
unum um gervallt landið.
Verðlagið ákveðið af nefnd frá
stjórnarvöldum landsins.
Verð á landbúnaðarvörum
til innanlandsneyzlu er ákvarð-
að af nefndum, líka verð á
fiski, brauðvörum o. fl.
Svona standa þá sakir hinn-
ar „frjálsu samkeppni" í
stærstu dráttunum nú á tím-
um. Frjáls verðlagsmyndun
kemur þar hvergi nærri og er
raunar óframkvæmanleg, hvað
sem stofulærðir hagspekingar
okkar segja.
Rétt metið eru þessar verð-
lagsákvarðanir meir í sam-
ræmi við hið margbrotna nú-
tímalíf en hin blinda og til-
viljanakennda samkeppni, sem
lætur kylfu ráða kasti um það
hvernig verðlagið veltist og
er raunar arfur skipulagslausr-
ar fortíðar.
Um mörg undanfarin ár hef-
ir verið tönnlazt án afláts á
orðinu höft, „innflutnings-
höft“, sem orðið er vissum
mannahópum sérlega munn-
tamt. Víst er um það, að þessi
höft voru á sínum tíma óvin-
sæl, og var ekki furða. Allt
slíkt er hemill á frjálsræði
manna og skerðir eða kemur
í veg fyrir gróðalöngun þeirra.
Máske hefir verið beitt þar
helzt til mikilli smámunasemi
í framkvæmd þeirra og sein-
virkum afgreiðsluháttum. En
ekki er að efa að þau unnu
á sinum tíma stórmikið gagn.
Mér er tjáð að ófá iðnaðarfyr-
irtæki hafi risið upp í skjóli
haftanna, sem síðan hafa þró-
azt vel. Annars er það öllum
vitanlegt að slíkar innflutn-
ingshömlur koma ekki að or-
sakalausu. Þær eru gjarna af-
leiðing ýmissa utanaðkomandi
orsaka og jafnframt rangrar
stefnu ríkisstjórna og rangs
mats á rás viðburðanna.
Legg ég nú til að tekið verði
upp nýtt nafn á þessum eða
svipuðum ráðstöfunum, orðið
innflutningsmiðlun, og þar
með fjármiðlun til meiri hátt-
ar fjárfestinga, atvinnuvegun-
um til framdráttar og svæð-
isbundinni dreifingu fjár-
magnsins.
Vil ég nú mælast til þess
að ritstjóri Samvinnunnar
hefji bráðlega greinaflo-kk um
þessi efni. Þessar umræður
gætu orðið frjóar o-g gagnsam-
legar, því hér -er að mörgu
að hyggja, svo sem líka tolla-
bandalögum Evrópu, hvort og
að hve miklu leyti ísland skuli
koma þar við sögu. Mætti bú-
ast við mismunandi sjónar-
miðum í þessum efnum og
einkum um það, h-versu langt
skuli ganga í skipulegum þjóð-
arbúsk-ap okkar í framtíðinni.
Sú stefna hlýtur að koma hér
til framkvæmda að meira eða
minna leyti í náinni framtíð.
Að lokum vil ég láta þá skoð-
un mína í Ijós, að Samvinnan
geti ekki hlutlaus verið í deil-
um um verzlunar- og viðskipta-
mál.
Stuttir pistlar um yfirburði
’v.'vX'XWvm':''
dralorí
PEVSURMAR FRA
í ÚRVALILITA OG MYNZTRA Á BORN
QG FULLORÐNA.
HEKLA
AKUREYRI
8