Fréttablaðið - 22.08.2009, Blaðsíða 16

16 22. ágúst 2009 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is VIÐSKIPTARITSTJÓRI: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is
og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Jón Kaldal jk@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Við myndun ríkisstjórnar-innar kom skýrt fram að eitt helsta markmið henn-ar var að skerpa á and-
stæðum í íslenskum stjórnmálum.
Í þessu ljósi er um margt áhugavert
að skoða niðurstöðu Icesave-máls-
ins frá pólitísku sjónarhorni.
Ríkisstjórnin er fyrsta hrein-
ræktaða vinstri stjórnin í land-
inu. Ekki er þar með sagt að hún
hafi gert tilaun til að skerpa hug-
myndafræðilegar andstæður. Þvert
á móti. Grundvöllur stefnu hennar
í efnahagsmálum er samkomulag-
ið við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn
sem fyrri ríkisstjórn undir forystu
Sjálfstæðisflokksins gerði.
Áður fyrr gekk Alþýðubanda-
lagið inn í ríkisstjórnir með því að
fórna stefnu sinni í utanríkismálum.
Það var réttlætt
með varðstöðu
um ríkisútgjöld
og velferð. Nú
fórnar VG hvoru
tveggja. Réttlæt-
ingin er sú helst
að halda Sjálf-
stæðisflokknum
frá völdum. Eftir
skoðanakönnun-
um hefur það
verið nokkuð góð pólitísk söluvara.
Icesave-málið er ekki einasta
lang stærsta viðfangsefni ríkis-
stjórnarinnar. Það beinlínis snerist
um grundvöll efnahagsstefnunnar
sem er samningurinn við Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn. Þegar ljóst var að
ríkisstjórnin hafði ekki vald á mál-
inu vegna innbyrðis andstöðu voru
samningar við Sjálfstæðisflokkinn
eini kosturinn.
Í raun kallar þetta á nýja rétt-
lætingu fyrir stjórnarsamstarfinu.
Ólíklegt er að andstaða við að hag-
nýta orkulindirnar dugi ein og sér
í því efni. Hætt er við að almenn-
ingur líti á það viðfangsefni með
öðrum augum en á tíma bankaupp-
sveiflunnar.
Spurning er hvort af þessari
framvindu mála megi draga þá
ályktun að stjórnarflokkarnir muni
hverfa frá þeim grundvelli sam-
starfsins að skerpa og ala á póli-
tískum andstæðum. Á þessu stigi
er ekki unnt að hrapa að slíkri nið-
urstöðu. Reyndar er fátt sem bend-
ir til að svo verði. Framhald á innri
veikleikum gæti þó breytt því mati
þegar fram líður.
SPOTTIÐ
ÞORSTEINN
PÁLSSON
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
M
aður er manns gaman, sögðu gömlu mennirn-
ir. Í dag koma borgarbúar saman á torgum og
strætum höfuðstaðarins, Menningarnótt blasir
við með öllum sínum uppákomum og furðum.
Dagurinn verður langur og endar í ljósadýrð á
hausthimninum.
Samkomuhaldi okkar þennan dag svipar til lífsins: við leggj-
um af stað árla með fögur fyrirheit og miklar vonir, örkum
um stéttar og götur, reynum að halda okkur sólarmegin og í
skjóli. Förin á þröngu svæði liggur yfir holt og hæðir, stundum
stefnulaust ráp og í hringi – hvar er eitthvað spennandi? Er ég
að missa af einhverju? Stefnumót misfarast, vinir fara á mis.
Eigum við ekki að hringjast á?
Undrið er svo að finna gamla þreytta frænku á bekk eða rek-
ast á gamlan skólafélaga sem veit enn allt best og getur kennt
öllum hvernig á að gera hlutina þótt hárið fagra sé horfið og
hann kominn með gleraugu til að sjá betur. Eða þá að rekast á
börnin sem eru orðin ungt fólk með spriklandi lífið í höndum
sér og glampandi bros í augum: ég er svona stór!
Og mannhafið stækkar á strætunum, stendur af sér skúr
stutta stund í skjóli húsanna misgamalla í götunum okkar
skrýtnu sem hafa fæstar nokkurn heildarsvip en eru eins og
sýnikennsla í misleitum stílum tuttugustu aldarinnar. Í jaðrin-
um er bílaflotinn á breiðum flákum, stolt okkar, skuldum vaf-
inn, einhvers konar staðfesting á að þegar við höfðum loksins
byggt borg, varð hún að vera kópía af sveitinni fornu þar sem
langt var á milli bæja svo dagspart þurfti til að reka erindi eða
hitta mann. Hvar lagði ég aftur bílnum?
Og skarinn, háir og lágir á sama rólinu, finnur á endanum
sitt rórill, hver og einn sinn stað. Öll erum við kvíðin vetrin-
um, reynum að búa okkur fyrir haustveðrin, tilbúin að skilja,
jafnvel fyrirgefa misgerðir og gæfuleysið sem okkur var svo
snögglega steypt í. Hvar vorum við fyrir ári? Hver vorum við
fyrir ári? Hver erum við nú? Hvert liggur leiðin okkar héðan?
Víst gæti námskeið í afsökunum hjálpað sumum eitthvað,
en fyrirgefningin er ekki eins manns yfirbót og iðrun. Hún
er meira og stærra og teygir sig víðar eftir því sem afbrotið
og misgjörðin hefur víðtækari áhrif. Og hafi brotamaðurinn
steigurlætið eitt í hjarta sér mun hann aðeins uppskera fyrir-
litninguna sem er ekki síður erfitt að bera með sér. Við þurfum
að hreinsa út.
Menningarnótt og samkomuhald langan sumardag færir
okkur saman og við nýtum þau tækifæri vel og oftast stór-
slysalaust þótt alltaf sé gikkur í veiðistöð og glanni á göngunni.
Þar komum við til dyranna eins og við erum klædd: bjartsýn
og reiðubúin að vera veitul, svolítið feimin en reynum að vera
hress en þó við öllu búin. Það geta skipast hratt veður í lofti og
stormur skollið á. Við erum þrátt fyrir allt berskjölduð fyrir
öllum veðrum á eyjunni okkar. Og nú göngum við út í daginn
saman, mætumst og verum glöð. Grípum daginn.
Veðrið kl. 18:
Ertu búinn
í bæinn?
PÁLL BALDVIN BALDVINSSON SKRIFAR
Er þörf á nýrri réttlætingu?
Á þessum vettvangi var því spáð að andstöðuhópurinn innan stjórnarliðsins undir forystu Ögmundar Jónas-
sonar heilbrigðisráðherra myndi að
lokum láta undan og sættast á mála-
mynda athugasemdir í nefndaráliti.
Það fór á annan veg.
Þó að ekki hafi verið upplýst
hvernig samningar tókust milli
stjórnarflokkanna og Sjálfstæðis-
flokksins á bak við tjöldin eru skýr
teikn á lofti um að heilbrigðisráð-
herra hafi leikið lykilhlutverk í því
máli. Hann tefldi mjög djarft og tók
mikla pólitíska áhættu.
Eina hliðstæðan við uppreisn heil-
brigðisráðherrans er andstaða ráð-
herra Alþýðubandalagsins á sínum
tíma gegn landhelgissamningunum.
Munurinn er sá að þeir urðu undir
en hann ofan á. Engum vafa er því
undirorpið að hann hefur styrkt
stöðu sína.
Forysta Sjálfstæðisflokksins var
í snúinni stöðu. Samningar voru
ekki aðeins óhjákvæmilegir eftir
eðli málsins heldur rökrétt fram-
hald af fyrri ákvörðunum flokks-
ins í ríkisstjórn. Hins vegar var
samningsniðurstaðan óásættanleg
vegna þeirra alvarlegu mistaka for-
sætisráðherra að taka ekki pólitísk
álitaefni samninganna upp á borð
forsætisráðherra landanna strax á
vordögum.
Formaður Sjálfstæðisflokks-
ins sýndi því hyggindi með því
að halda á málinu á þann veg
sem gert var. Hann hagnýtti sér
ágreininginn innan stjórnarliðsins
til að knýja fram þolanlega niður-
stöðu. Það var ábyrg afstaða sem
treyst hefur stöðu hans til mikilla
muna.
Með þessu móti hefur honum
tekist að setja þverbrest í þá helstu
undirstöðu stjórnarsamstarfsins að
vera fyrst og fremst á móti Sjálf-
stæðisflokknum. Ekki er víst að sú
réttlæting verði jafn góð söluvara
á eftir.
Ljóst er að andstöðuhópurinn
innan VG hafði ekki bolmagn einn
og sér til að knýja meirihlutann
í stjórnarliðinu til þeirrar niður-
stöðu sem varð. Sá árangur valt
alfarið á þátttöku Sjálfstæðis-
flokksins. Ábyrg og einörð fram-
ganga fjármálaráðherrans í mál-
inu gerir það að verkum að hann
skaðast sennilega ekki þó að hann
hafi orðið að beygja sig.
Hverjir styrktu stöðu sína?
Með hæfilegri einföld-un má segja að VG hafi fátt annað til að viðhalda málefnalegri
ímynd sinni en að bregða eftir getu
fæti fyrir hverja þá möguleika sem
opnast á nýtingu orkulindanna. Sú
þrákelkni er eitt af stóru pólitísku
vandamálunum sem tefja munu
efnahagsendurreisnina.
Í tíð fyrri ríkisstjórnar náði
þáverandi orkuráðherra tímamóta-
niðurstöðu með Sjálfstæðisflokkn-
um um skipan orkumála. Um leið
og opnað var fyrir möguleika á
erlendri sem innlendri einkafjár-
festingu í orkuframleiðslu var
tryggilega gengið frá því með lög-
gjöf að opinberir aðilar hefðu var-
anlega yfirráðin yfir orkulindun-
um sjálfum.
Þegar Orkuveita Reykjavík-
ur var af samkeppnisástæðum
knúin til að selja hlut í HS orku
kom þessi sátt að góðu haldi. Hún
auðveldaði lausn á því máli. Eins
og sakir standa eigum við varla
kost á erlendri fjárfestingu nema
í orkuframleiðslu og orkufrekum
iðnaði.
Þá bregður svo við að ríkis-
stjórnin ákveður að tefla þess-
ari lausn í uppnám. Þeir innlendu
fjármunir sem nota á til þess fara
ekki í annað. Verði henni kápan úr
því klæðinu aukast fjárhagslegar
þrengingar á öðrum sviðum. Þessi
afstaða vekur þá spurningu hvort
það dugi að hafa asklok fyrir himin
í orkumálum.
Frá þjóðhagslegu sjónarmiði
er ekki ábyrgt af borgarstjórnar-
meirihlutanum að spila með í þess-
um leik þó að það líti út fyrir að
vera klókt.
Dugar að hafa asklok fyrir himin?
Ertu fangi
í eigin líkama?
Detox vinnur á
umframþyngd, vefjagigt,
hjarta- og æðasjúkdómum,
bakflæði, þunglyndi,
svefnleysi, ristilsjúkdómum,
ofnotkun lyfja o.fl.
Kynntu þér málin á
Detox.is
Reykjanesbær - Mývatnssveit - Pólland