Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.06.1907, Blaðsíða 41

98
Þegar íslandsbanki reis á legg með útbúum sínum var
sú skoðun breidd út, að þangað ættu smásparisjóðirnir
að hverfa, þeirra væri nú ekki lengur þörf. En eigi leið
löng stund til þess menn litu hjer öðru vísi á málið, að
minnsta kosti upp til sveitanna.
Sparisjóðirnir geta gegnt ýmsum þeim hlutverkum,
sem bankarnir ná eigi til, eða þá leggja ekki nóga rækt
við hjer á landi. Þeir auka sparaða fjeð og kenna mönn-
um hagkvæma fjárgeymslu m. fl.
Pjóðin kemst eigi úr kútnum fyrri en hún lærir að
spara og fara hyggilega með fenginn afla. Hvað góð
kaup sem fást; hversu mikið sem framleiðslan vex, verða
þó tækifærín til að eyða margfalt fleiri. Mönnum má
eigi gleymast, að eitt hlutverk samvinnufjelaga er það,
að innræta fjelagsmönnum þessa skoðun og styðja þá í
því að fylgja henni trúlega, og þar geta sparisjóðirnir
verið góður stuðningur.
Samvinnufjelögin geta styrkt sparisjóðina, og sjóðirnir
geta aptur veitt fjelagslegan stuðning. Hjer er samvinnan
svo auðveld og eðlileg. Nokkuð af hagnaðinum vió fje-
lagið, og annað aflafje, er lagt í sparisjóðinn og ávaxtað
þar, þangað til eigendur taka til fjelagsstarfa með aukn-
um þrótt og þekkingu. Fjelagið hagnýtir innstæðufjeð,
sjálfu sjer til eflingar, þegar með þarf, eins og optast
mun verða ástæða til. A þennan hátt tryggja báðir aðil-
ar sjer framtíðina, byggja upp fjelagshúsið og fegra það.
Með þessari samvinnu fer spöruð vaxtaeign vaxandi,
peningastraumurinn verður örari og liðugri í snúning-
um; hann vinnur þá um leið betur sitt eðlilega hlutverk:
að komast sem víðast að, til þess að auka gróðurinn,
út við strendur og upp til dala. A öllu þessu er vissu-
lega hin fyllsta þörf.
Pessi aðferð og samvinna er í fyllsta samræmi við þá
meginhugsun samvinnufjelaga: að samtökin eigi að efla
fjelagslegt sjálfstaéði og hagnað einstaklinganna, til þess,
meðal annars, að geta reist rönd við þeirri tilhneiging