Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 61

Tímarit íslenskra samvinnufélag'a. 171
En hvernig stendur á því, að smákaupmerm út um
land, sem versla með landbúnaðarvörur, selja ekki æfin-
lega „helst innanlands“? pá ætti þó ekki að bresta
„reynslu og þekkingu“, sem höf. gumar svo mikið af
að kaupmannastéttin hafi til brunns að bera.
Annars eru til nokkur dæmi um framsýni og dugn-
að nokkurra íslenskra umboðssala eg heildsala við sölu
landbúnaðarvara, sem kaupfélagsmenn eru ekki búnir
að gleyma og rifjuð verða upp við annað tækifæri.
pá minnist höf. á dráttinn,. sem verði á reiknings-
skilum Sambandsins til kaupfélaganna. Vitaskuld gefur
Sambandið ekki fullnaðarreikninga fyr en vörurnar eru
seldar. 0g það gerir engin umboðsverslun. Annað væru
bein svik. Aftur á móti vita félögin jafnan hvað söl-
unni líðui', og þeim nefir ekki orðið svo mikil skota-
skuld úr því að áætla vöruverðið nokkurnveginn nákvæm-
lega, þó að út af því kunni að geta brugðið á byltinga-
tímum, eins og þeim, er nú hafa staðið yfir nokkur
undanfarin ár. í sambandi við reikningsskil félaganna
bendir höf. á lagafyrirmæli, sem ákveða, að kaupmenn
skuli jafnan gefa viðskiftamanni reikning með viðsettu
verði yfir það, sem hann tekur út eða leggur inn, „til
að gera viðskifti kaupmanna sem hreinust við almenn-
ing“. Ekki hefir þó „hreinleiki“ kaupmanna í þessu efni
ætíð reynst sem best, er t. d. nýbúið að dæma í hæsta-
rétti mál, sem flestir bændur úr einum hreppi höfðuðu
gegn kaupmanninum, sem þeir skiftu við, út af ágrein-
ingi um verðlag á kjöti, og féll dómurinn bændunum í
vil. Mun víðar vera „óhreint“, þótt ekki hafi málaferli
af hlotist, því bændur eru að jafnaði seinþreyttir til
vandræða.
það er næsta broslegt, þegar B. Kr. er að leitast
við að leggja kaupfélagsmönnum ráð um það, hvernig
þeir eigi að stjórna málum sínum, þar sem hann þó tel-
ur það einu lausnina til að frelsa þjóðina (kaupmenn-
ina?) frá yfirvofandi tortímingu, að leggja niður öll