Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Page 75

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 185
irnir ekki grætt né kaupfélögin safnað sjóðum eins og
þau hafa gert.
t>að er líka eins og B. Kr. beri hálft í hverju kvíð-
boga fyrir að bændur treysti sér sjálfir of vel til þess
að standa í skilum, og að óttinn verði ekki nógu mik-
ill til þess að fæla menn frá félögunum og Sambandinu.
þessvegna vill hann kaupa menn til þess líka með því
að bjóða mönnum lán úr Landsbankanum. Er því rétt
að athuga lánskjörin. Hann vill láta stofna sérstaka
sparisjóði í hverjum hreppi, er hann vill nefna ,,við-
skiftasjóði“, og eiga þeir að fá að reka „gætilega banka-
starfsemi“ í hreppnum. Landsbankinn á svo í upphafi
að leggja sjóðnum til 15 þús. kr. reikningslán. par eiga
svo bændur að geta fengið peningalán til þess að borga
vöruúttekt sína, og læra að fara með peninga, sem höf.
álítur að bændum sé tilfinnanlega áfátt í. Mann furðar
í fljótu bragði á þessari rausn, bæði vegna þess, sem
höf. er áður búinn að segja um lánstraust bænda, og
svo eiga þeir því venjulega ekki að fagna, að steiktar
gæsir fljúgi fyrirhafnarlaust upp í munninn á þeim. En
gyllingin dettur af þessu tylliboði, þegar það er athug-
að náhar. Bændur eru ef til vill ekki vanir að reikna
með háum tölum, en þó munu flestir sjá, að 15 þús.
nægja ekki heilum hreppi, eins og verðlag er á öllu
nú. pað er ekki nema tæplega tvöföld eftirlaun B. Kr.,
sem hann vill nú ætla heilum hreppi til ársviðskifta
sinna, og má um það segja, að „smátt skamtar faðir
vor smjörið“.
B. Kr. reiknar út, að það mundi nema 3 milj. kr.
fyrir alt landið, og vill hann láta sveitamenn komast af
með það. Nú lifir hér um bil helmingur þjóðarinnar
á landbúnaði, en auk þess er í sveitum landsins fjöldi
sjávarútvegsmanna og ýmsra annara atvinnurekenda,
þar á meðal kaupmenn, því að í hreppum landsins, sem
eru 203 að tölu, eru öll kauptún landsins önnur en þau
7, sem hafa kaupstaðarréttindi: Reykjavík, Haínar-