Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Síða 77

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 187
sumar, og það er vafalaust ekki stór bóndi, sem kom-
inn hefir verið í 800 kr. kaupstaðaskuld í haustkauptíð.
Hvernig á þá 300 króna lán úr viðskiftasjóðnum að
kenna honum að „fara með peninga" og að greiða þess-
ar skuldir áður en haustafurðir hans komast í verð?
það er rétt hjá B. Kr., að það kunna bændur ekki,
og þeir geta ekki áttað sig á í hverju vankunnátta
þeirra liggur.
það er næsta broslegt, þegar B. Kr. er að tala um,
að Landsbankanum ætti að vera ,.í lófa lagið að veita
þessi lán, og ekkert ætti að geta verið því til fyrir-
stöðu frá bankans hlið“, rétt eins og hann hafi þarna
uppgötvað snjallræði til þess að gera bændum einhvern
óvæntan og ómetanlegan velgerning og hjálpa þeim út
wr lánsþörf þeirra, en þá er snjallræði hans fólgið í því
að færa lánsupphæðina niður og gera hana minni fyrir
landið alt(að kaupst. 7 undansk.)en Sambandið eitt hefir
nú, utan lands og innan. þetta er allra líkast eins og
þegar fjallið tók.jóðsótt og fæddi af sér mús.
Allra broslegast er það þó, að ætla að gera það
að skilyrði fyrir þessari höfðinglegu lánveitingu að Sam-
bandið verði langt niður. Kemur höf. þar upp um sig
með tilganginn með þessu óskiljanlega örlæti á fé Lands-
bankans, en hann er sá, að fá bændur góðfúslega til
að afsala sér heildsöluversluninni í hendur kaupmanna,
og í öðru lagi að skamta bændum lánveitingar svo spart,
að þeir verði að nota búð kaupmannsins fyrir banka, því
að þá er verslunarólagið upphafið að hans dómi. það er
sýnilegt, að ef rekstursféð er tekið af Sambandinu, þá er
það sama og að taka rekstursféð af kaupfélögum þeim,
sem í því eru, því að Sambandið er þeirra lánardrott-
inn. Mundu þau því annaðhvort verða að leggjast nið-
ur eða fá vörur sínar að láni gegn um heildsalana eins
og var áður en Sambandið var stofnað, og vera upp á
náð þeirra komin um verð og skilmála, eða að elstu
félögin kynnu að geta haldið uppi peningaverslun með