Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Qupperneq 79

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 189
en því næst sýslubúana, og verður þá ekki séð, að hann
hafi verulega óbeit á samábyrgðinni, þegar hún er
valdboðin. Samvinnumenn hafa ekki farið lengra en að
leggja ábyrgðina á sjálfa sig, en lofað þeim sem vildu
að vera utan við félagsskapinn, og sjá allir, að það er
mikið frjálslegra. — En nú vill B. Kr. leggja ábyrgðina
á alla, livort sem þeir sjálfir vilja eða ekki, og ann
þar almenna frelsinu ekki jafnmikið eins og verlunar-
frelsinu.
En þegar nú búið er að búa svona tryggilega um
hnútana með tvöfaldri, valdboðinni samábyrgð, eiga lán-
in að lánast út til einstaklinganna gegn „innanhrepps-
tryggingu". Er því nokkurnveginn víst, að lánsstofnun-
in er varin fyrir að geta tapað eyrisvirði hjá nokkrum
sveitamanni, enda eiga sjóðirnir að hafa „ábyggilegt og
strangt eftirlit".
B. Kr. getur ekki sjálfur um, í hverju innanhrepps-
tryggingin eigi að vera fólgin, en það er ólíklegt, eftir
því sem hann hefir áður sagt, að hann telji sjálfskuldar-
ábyrgð og því síður einfalt gjaldeyrisloforð mikils virði,
þótt það yrði þá þriðja ábyrgðin fyrir láninu, þar sem
lánið á 'að vera „ólíkt betur trygt“ en verslunarlán
bænda eru nú, heldur virðist hann hér eiga við veð. það
mundi því hjálpa bændum mikið til þess að glöggva sig
á málinu, ef B. Kr. vildi útskýra betur þessa óljósu
„innanhreppstryggingu", því að ef bændur eiga að þing-
lýsa veðskuld í hvert sinn er þeir fá nokkur hundruð
króna lán úr sjóðnum, og aflýsa henni aftur eftir fá-
eina mánuði, þegar skuldin er greidd, er ekki ólíklegt
að bændum þyki sjóðirnir lítt fýsilegir til afnota og
kjósi heldur að leggja kaupfélög sín niður og nota eins
og áður búð kaupmannsins fyrir banka, þó að verslun-
arlán séu að dómi B. Kr. dýrust allra lána.
Menn hafa líka alment enga tryggingu að bjóða
nema búpening sinn, nema B. Kr. ætli þeim einum að nota
þessi lán, er eiga óveðsettar jarðeignir að bjóða sem