Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.12.1922, Blaðsíða 87

Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
197
arrit og ræður, sem á síðustu árum hafa, úr þessari
átt, dunið jafnt og þétt yfir samvinnumenn. Ritið er
alt lævíslegt en þó væntanlega misheppnað herbragð
þeirra manna, sem álíta það fært og telja það rétt,
að ráðast á knéfallinn, íslenskan landbúnað á þann hátt,
að tortryggja í augum almennings menn þá, sem fyrir
er beitt og tortryggja í augum innlendra og erlendra
lánsstofnana verslunarfyrirtæki bænda, fjárhagsstyrkleik
þess og tiyggingar.
Dagur*) hefir yfir svo litlu rúmi að ráða, að hann
telur sér ekki fært þessvegna að gera riti þssu svo gagn-
ger skil, sem vert væri. Hann verður því að takmarka
mál sitt við nokkur höfuðatriði, en láta mörgu ósvarað.
Mjög margt í ritinu fellur um sjálft sig við gaumgæfi-
iegan lestur, því þar eru saman komnar fleiri órök-
studdar fullyrðingar, en ætla mætti, að vitur maður teldi
málstað sínum vera til styrktar og meira af dylgjum
og getsökum, en réttsýnn lesari þolir.
Sambandið og skuldaverslunin.
B. Kr. telur vera þessar þrjár höfuðorsakir til
skuldaverslunarinnar í samvinnufélögunum:
Að félögin voru upphaflega stofnuð án teljandi veltu-
fjár, en í stað þess með víðtækri samábyrgð;
Að félögin gefa ekki fullnaðarreikning yfir viðskift-
in fyr en sölu íslenskra vara á erlendum markaði er
að fullu lokið og
að eitthvert félag í Reykjavík, sem hann víkur oft
að, leggi kapp á, að ná sem mestu af verslun landsins
undir Sambandið, til þess að tryggja vissurn mönnum
áhrif í landinu og góðar stöður. Sambandið hafi því að
tílhlutun þessara manna, ekki spornað við skuldaverslun,
heldur lagt alt kapp á, að binda sem flesta á skulda-
klafann. (Bls. 41-42).
*) Grein þessi hefir áður birst í Degi.