Andvari - 01.01.1987, Qupperneq 43

ANDVARI
ÓLAFUR JÓHANNESSON
41
„Sœrnd Alþingis“
Það er ekki efni þessarar ritgerðar að fjalla ítarlega um hvaða
ástæður lágu til þess að Gunnar Thoroddsen greip til þess ráðs sem hér
um ræðir. Hitt virðist ljóst að innan þingflokks sjálfstæðismanna og í
Sjálfstæðisflokknum yfirleitt voru menn ekki á einu máli um efna-
hagsmálastefnuna né ýmis önnur viðhorf í stjórnmálum. Gömul og ný
átök um völd og metorð í flokknum áttu einnig hlut að máli, flokkurinn
var fjarri því að vera einhuga um forystusveit sína.
Allstór hópur sjálfstæðismanna virtist svo hollur Gunnari Thor-
oddsen að hann gat reitt sig á stuðning þessa hóps hvenær sem á reyndi.
Gunnar Thoroddsen rökstuddi íhlutun sína í stjórnarmyndunarmálið
með því að hann teldi það skyldu Alþingis að mynda ríkisstjórn, enda
lægi við sæmd þingsins. Væri það þinginu og þingflokkunum til van-
sæmdar að forseti myndaði utanþingsstjórn. Ekki eru þetta óumdeil-
anleg rök, en eiga mikinn hljómgrunn meðal stjórnmálamanna. Þessi
skoðun er t.d. mjög almenn í Framsóknarflokknum.
Stjórnarmyndun Gunnars Thoroddsens gekk mjög liðlega eftir að
hafist var handa um hana. Ríkisstjórninni var umfram allt ætlað að
Gkast á við efnahagsmálin og verðbólguna. Framsóknarmenn töldu
vel fyrir því séð í stjórnarsáttmálanum að farin yrði sú leið að draga úr
verðbólgu með skipulegum hætti stig af stigi á afmörkuðum tíma. Til
þess að það mætti takast þurfti samræmdar aðgerðir og samkomulag
ntúli ríkisstjórnarinnar og hvers kyns hagsmunasamtaka í landinu,
atvinnurekenda, kaupsýslumanna, launþega og bænda.
Tregða Ólafs Jóhannessonar
Olafur Jóhannesson var hins vegar ekki ginnkeyptur fyrir stjórn-
nrmyndunarhugmynd Gunnars Thoroddsens. Hann taldi það hæpna
^öterð að ganga til samstarfs við brot úr Sjálfstæðisflokknum og áleit
P^ð vafasaman pólitískan ávinning, þegar til lengri tíma væri litið.
ann var því enginn hvatamaður að þessu stjórnarsamstarfi. Hins
Vetf v^di hann ekki verða meinsmaður þess. Þar réð áreiðanlega
1 m að honum var hlýtt til Gunnars Thoroddsens persónulega, ekki
drengilega afstöðu Gunnars í sambandi við árásir Alþýðu-
0 ksmanna á Ólaf vegna Geirfinnsmálsins.