Andvari - 01.01.2006, Blaðsíða 8

6
GUNNAR STEFÁNSSON
ANDVARI
kenningagrundvelli og þjóðkirkjan og góður andi verið þar á milli. Núverandi
fríkirkjuprestur hefur hins vegar reynt mjög að ögra þeirri samstöðu og ekki
að undra að hann gripi tækifærið í þessu hjúskaparmáli, taldi sig þegar albú-
inn að vígja samkynhneigð pör, enda þótt afstaða til þess máls hafi kostað
langvinnar umræður og umhugsun í öllum nágrannakirkjum. Afstaða þessa
prests ber óþægilegan keim af lýðskrumi. Því var sem sé slegið föstu, meðal
annars af mönnum sem eiga að vita betur, að tregða þjóðkirkjunnar íslensku
til að stíga þetta skref stafaði ekki af öðru en steinrunnu afturhaldi.
Biskup íslands, Karl Sigurbjörnsson, ræddi þessi mál í nýársprédikun sinni
1. janúar 2006 af fullri stillingu en jafnframt einurð. í ljósi þeirra viðbragða
sem orð biskups hafa vakið síðan þau voru mælt er kannski fróðlegt að taka
þau upp á þessum vettvangi:
„Róttækar og hraðskreiðar breytingar eiga sér stað í fjölskyldumálum.
Þjóðkirkjan hefur lengi staðið fyrir samtali um málefni samkynhneigðra og
fagnað réttarbótum þeim til handa. Ég ítreka að Þjóðkirkjan stendur heils-
hugar með samkynhneigðum sem einstaklingum, og réttindum þeirra í sam-
félaginu. Nú kalla ýmsir eftir nýrri skilgreining á hjúskap og hjónabandi, þar
sem kyngreining skuli afnumin. Er það stutt ýmsum öflugustu áhrifavöldum
samfélags og menningar. Það er ástæða að staldra við. Þjóðkirkjan hlýtur að
hika við gagnvart því að viðurkenndum grundvallarhugtökum og viðmiðum
sé þannig breytt. Engin kirkja hefur stigið slíkt skref. Um þetta hefur verið
deilt á vettvangi kirkjunnar hér sem annars staðar. Augljóst er að kirkjan þarf
tíma til að ná niðurstöðu. Ferli ákvarðanatöku hefur verið markað og er nið-
urstöðu að vænta á árinu 2007.
Löggjafinn getur á hverjum tíma skilgreint hvaða skilyrði séu fyrir hjúskap
að lögum. Engum blöðum er um það að fletta. Til þessa hefur hjónaband talist
vera sáttmáli eins karls og einnar konu. Er það í samhljóm við grundvallarfor-
sendu sem kristin trú og siður hefur byggt á frá öndverðu, og er sameiginleg
öllum helstu trúarbrögðum heims. Enda í samhljómi við lífsins lög. Þessari
forsendu getur íslenska ríkið breytt og komið til móts við margvíslegar þarfir,
hvatir og hneigðir, og afnumið alla meinbugi. Ef það er framtíðin, já, ef það
er framtíðin, þá er eitthvað nýtt orðið til, ný viðmið siðarins, án hliðstæðu í
siðmenningunni. Hin aldagamla stofnun sem hjónabandið er er þá afnumin.
Þjóðkirkjuprestar og forstöðumenn annarra trúfélaga hafa komið að hjóna-
vígslum vegna þess að hér hefur ríkt samhljómur laga, trúar og siðar í þessum
efnum. Ég treysti Alþingi íslendinga og ríkisstjórn að fara hér með gát, og
leyfa hjónabandinu að njóta vafans.“ (Mbl. 2. janúar 2006)
Hvað er ámælisvert eða óeðlilegt við þessi orð biskups? Ekki neitt. Hann
er hér einfaldlega að gera það sem manni í slíkri stöðu ber, að verja „við-
urkennd grundvallarhugtök og viðmið“. Forustumaður íslensku kirkjunnar
er ekki stjórnmálamaður á atkvæðaveiðum sem sveiflast eftir skoðanakönn-