Andvari - 01.01.2006, Page 133

ANDVARI
HAMLET VIÐ HEIMSKAUTSBAUG
131
kynlíf hennar og Kládíusar fyllir hana nýrri lífsorku. Hún er yfir sig ástfangin
og lætur sinn nýja maka sjaldnast alveg í friði. Hún ann syni sínum, en leið-
ist dyntir hans og óhlýðni. Heldur þó að tíminn muni lækna öll sár. Fyrstu
efasemdir hennar vakna af viðbrögðum kóngs við leiksýningunni. Þess vegna
breytist allt hennar viðhorf eftir atriðið í svefnhúsi hennar og allt sem hún
aðhefst eftir það mótast af þeirri vitneskju. Hún segir kalt og laust við tilfinn-
ingasemi frá örlögum Ófelíu; allt er búið hvort sem er. Hún getur ekki lifað
við þá vitneskju sem hún ber með sér; hún drekkur af bikarnum vitandi vits.
Póloníus er gamalreyndur stjórnmálarefur. Hafi hann grunsemdir um að ekki
hafi allt verið með sóma um dauða Hamlets eldra, er hann nógu klókur til að
stofna ekki eigin lífi og stöðu í hættu með ógætilegum uppljóstrunum; hann
er einn af þeim sem alltaf fær sér annað fley ef hitt sekkur. Hann ann börn-
um sínum og vill þeirra frama mestan, þó ekki blindur á löngun Laertesar
eftir ljúfu lífi, né heldur drauma Ófelíu um að gerast brúður Hamlets og
síðar drottning. Auðvitað væri hið síðarnefnda honum að skapi, en hann er
of raunsær til að ala slíkar vonir með sér. Þau systkin gera reyndar góðlátlegt
grín að umvöndunum gamla mannsins; hvenær hlustar ný kynslóð á það sem
sú gamla heldur visku? Hann er hræddur við Hamlet, en of vanur að leika
aðra fiðlu og tala í eyru þeirra sem valdið hafa til að taka raunverulega af
skarið. Hann er ekki fífl eins og hann hefur stundum verið túlkaður, ekki
heldur hreint illmenni. Hann er kannski lítilmótlegur, en hann er mannlegur
og skaphöfn hans engan veginn fábrotin.
Laertes er gamall vinur Hamlets og leikbróðir; þeim mun sárara er hvernig
rás atburðanna leikur þeirra gömlu vináttu. Hann skynjar að ekki er allt með
felldu, en vill komast burt, er ekki reiðubúinn að skera upp herör eða gerast
uppreistarmaður. París lokkar, hann er veikgeðja. Þess vegna er hann líka
heppilegt verkfæri fyrir kóng, eftir að Ófelía er gengin af vitinu og Hamlet um
kennt. Hann hafði varað hana við, þegar hann sá að í saman dró með þeim
Hamlet og systur hans; nú fyllist hann heimkominn harmþrunginni bræði.
Hann er í raun vænsti drengur og þau atvik koma fyrir í miðjum skylm-
ingabardaganum að honum er um megn að halda áfram að berjast.
Ófelía er í fyrstu hrein og saklaus. Það má spyrja sig, hvort þau Hamlet hafi
sængað saman, og því sé Laertes hræddur um að prinsinn sé að fleka sína
gömlu leiksystur. Okkar svar er nei, ella væri hún mikill hræsnari þegar hún
útlistar fyrir föður sínum eða bróður samskipti sín við Hamlet. Hún ann
Hamlet hugástum og hefur sennilega alltaf gert, en ástin blossað upp, þegar
hann kom heim frá Vittenbergi. En á þá ást slær fölskva, prinsinn er kominn
heim til að vera við útför föður síns, sem hann unni heitt, og lát hans sækir æ