Andvari - 01.01.1942, Blaðsíða 32

28
Júlíus Sigurjónsson
ANDVARI
saman, því að heilbrigðisástandið var í þessu tilfelli ávöxtur
betra fæðis fyrir breytinguna. Ekki verður komizt hjá ósam-
ræmi af þessum völdum, er rannsóknir standa aðeins yfir
stuttán tima, eitt ár eða svo, eins og venjan er, en nokkuð má
draga úr því við fjöldarannsóknir.
Yfirleitt eru börnin miklu heppilegri til rannsókna heldur
en fullorðna fólkið, því að þau eru svo ólíkt næmari fyrir
breytingum á mataræðinu, og þar höfum við að auki ágætan
mælikvarða á framfarir eða þrif, sem sé aukning hæðar og
þyngdar.
En svo er annað, sem getur gert strik í reikninginn. Eins
og búreikningur þjóðarinnar allrar gefur engar upplýsingar um
þann breytileik, sem vera kann á mataræði eftir landshlutuin
o. fl., eins gefa heimilisskýrslurnar aðeins takmarkaðar upp-
lýsingar um neyzlu hvers einstaks heimilismanns. Að vísu er
hægt að fara nærri um heildarmagn fæðunnar, sem hver ein-
staklingur neytir, með því að gera ráð fyrir, að það skiptist
hlutfallslega rétt eftir fæðuþörfinni (miðað við aldur og vinnu).
En það þekkja allir, að því fer fjarri, að neyzla allra fæðu-
tegundanna skiptist eftir sömu hlutföllum, og á þetta ekki
sízt við um börnin. Til dæmis fá börnin að jafnaði hlutfalls-
lega meiri mjólk en fullorðnir, a. m. k. í kaupstöðunum. En
svo kemur smekkur og matvendni einnig til greina. Á sama
heimilinu borða sumir mikið af kartöflum, aðrir sára litið,
sumir taka lýsi, aðrir ekki, og svo mætti lengi telja. Og getur
þetta gert það að verkum, að talsverður munur sé á viðurværi
þeirra, sem þó borða við sama borð.
III.
Þriðja aðferðin við manneldisrannsóknir miðar nú einmitt
að því að rannsaka neyzlu hvers einstaklings. Er þá hverjum
skammtað sér, skammturinn veginn og einnig það, sem af kann
að ganga, og samsetning hvers réttar verður að vera kunn.
Þetta er auðvitað langsamlega nákvæmasta aðferðin til þess
að fá vitneskju um raunverulega neyzlu hvers einstaklings, og
ef slíkar fjöldarannsóknir væru gerðar á börnum yfir langan