Andvari - 01.01.1942, Síða 99

andvari
Þúsund ár
95
þreki, rólegri karlmennsku, æðrulausu þolgæði, óþreytandi elju,
árvekni, forsjá og sjálfsafneitun. Hefði ekki alls þessa við notið,
væri hann löngu jafnaður við jörðu, máður út, horfinn, týndur.
Hvergi hef ég skynjað jafnglöggt og hér hið dulda líf þjóðar
minnar í þúsund ár.
IV.
Við höldum heim að bænum, litlu timburhúsi, sem sýnist
hærra en það er í raun og veru, vegna þess að það stendur á
dálitlum hól. Ég kveð dyra, og innan stundar kemur út öldruð
kona. Ég þykist vita, að þetta sé húsfreyjan. Þuríður Elínborg
Þorbjarnardóttir heitir hún fullu nafni og er komin um átt-
rætt, 83 ára, ef ég man rétt, og hefur búið hér lengi eftir mann
S1nn látinn. Sumt af þessu fæ ég síðar að vita. Gamla konan
er hin ernasta og leynir sínum háa aldri, furðu rösk í hreyf-
nigum, svipurinn festulegur, augun kvik og býsna skörp, þótt
ehin hafi sljóvgað þau nokkuð. Hún er snoturlega búin, að
nokkuð fornum hætti. Fas hennar allt ber glöggan vott um
það, að hún er vön að stjórna og láta vilja sínum framgengt
Vei’ða, ekki mjög gjarnt að sinna undanbrögðum eða andmæl-
l'in, húsfreyja í orðsins fornu og veglegu merkingu. Ég segi
henni, að ég sé hingað kominn fyrst og fremst til þess að
skoða uppsátrin og gömlu fiskbyrgin hérna í hrauninu og
þurfi á leiðsögn að halda. — Ýmsir gerast ferðamennirnir,
segir gamla konan. — Það er nú ekki svo mjög langt síðan
hingað komu menn úr Reykjavík til þess að skoða varirnar
°g taka myndir af þeim. Mér skilst, að þótt það geti verið
ullrar virðingar vert að ferðast langar leiðir til þess að skoða
fornar menjar og taka myndir af þeim, þá muni hún ætla, að
hrugðið geti til beggja vona um skilríki slíkra manna. — Þeir
settu það í blöðin, að túnið hérna væri lítið, þó að það sé nú allt
annað, eins og þér sjáið sjálfur. Og svo fóru þeir ekki rétt
uieð nafnið mitt, en það vil ég ekki hafa. Blöðin eiga að fara
rett með. Ég er henni alveg sammála um þetta. Og nú höldum
við niður að sjónum. Gamla konan ætlar sjálf að sýna okkur
varirnar, og hún segir mér frá því, að túnið sitt fóðri tvær kýr