Fálkinn - 11.07.1966, Blaðsíða 15

leysist á nokkrum seinustu
síðunum. Smáatvik varpa ljósi
á ílókna atburðarás, hugar-
heimur glæpamannsins birtist
loks í skýrum dráttum. Og
alltaf er jafnörðugt að geta sér
til hver muni vera hinn seki.
Það er ekki einu sinni hægt
að fara eftir reglunni, að hann
hljóti að vera ólíklegasta per-
sónan, því að Agatha Christie
beitir aldrei sama bragðinu
tvisvar og hefur ráð undir rifi
hverju. Hugmyndaflug hennar
virðast engin takmörk sett.
AGATHA MILLER fæddist í
Suður-Englandi fyrir sjötíu
og fimm árum. Faðir hennar
sem dó þegar hún var lítil
telpa var Bandaríkjamaður, en
móðirin ensk. Árið 1914 giftist
Agatha Archibald Christie of-
ursta og átti með honum eina
dóttur. Þau skildu árið 1928,
og tveim árum síðar giftist hún
prófessor Max Mallowan, kunn-
um fornleifafræðingi sem er
þrettán árum yngri en hún.
En hún hélt áfram að skrifa
undir nafninu Agatha Christie,
því að það var þegar orðið
heimsþekkt.
Hún er hlédræg kona og
forðast fréttamenn. Einkalíf
sitt vill hún fá að hafa i friði.
En hún talar frjálslega um
bækur sínar þegar því er að
skipta.
Iiún byrjaði að skrifa sér til
afþreyingar í fyrra stríðinu.
„Ég vissi ekki hvað ég vildi,
en mig langaði til að skrifa
eitthvað,“ segir hún. „Fyrst
orti ég ljóð. Svo samdi ég leik-
rit sem átti að vera mjög
dramatískt — aðallega um
sifjaspell. Eftir það langa
skáldsögu, flókna og óhugnan-
lega, en ekki sem versta á köfl-
um. Loks tók ég mig til og
skrifaði fyrstu leynilögreglu-
söguna mína, The Mysterious
Affair at Styles. Ég hafði lítið
lesið af slíkum bókmenntum
nema Sherlock Holmes sem ég
kunni næstum utan að. Enginn
útgefandi vildi líta við þessari
frumsmíð minni þangað til
John Lane keypti hana af mér
fyrir 25 pund, og gleði mín
var takmarkalaus."
BÓKIN kom út árið 1920, og
tvö þúsund eintök seldust
„Og ég hélt áfram að skrifa
leynilögreglusögur, ég gat ekki
hætt því aftur þegar ég var
einu sinni byi’juð. Hefði mig
grunað, að ég ætti eftir að
skrifa svona margar bækur,
myndi ég hafa valið mér yngri
aðalpersónur. Poirot var fai’inn
að eldast árið 1920, og guð má
vita hvað hann ætti að vera
orðinn gamall núna! Ég er
hrædd um, að hann hafi orðið
fjarstæðukenndari með hverju
árinu sem leið, blessaður karl-
inn.
„Fólk heldur alltaf, að mað-
ur hljóti að skrifa um raun-
verulegar persónur, en það hef
ég aldrei gert. Stundum fæ ég
hugmyndir þegar ég les um at-
vik eða fólk í blöðunum og bý
til langa sögu út frá því, án
þess að ég þeklri nokkuð til
þess persónulega. Þegar mig
vantaði leynilögreglumann í
fyrstu bókina mína var tölu-
vert af belgísku flóttafólki í
Englandi — þá datt mér í hug
að láta leynilögreglumanninn
minn vera belgískan flótta-
mann, þó að ég þekkti engan
þeirra sjálf. Þannig varð Poi-
rot til, og mig óraði ekki fyrir,
að hann yrði eins lífseigur og
raun bar vitni. Ungfrú Marple
er aftur á móti nauðalík þess-
um gömlu frænkum og ömmum
sem við eigum öll.
„Fyi’stu bækurnar mínar
voi’u ósköp venjulegar og fátt
nýstái’legt í þeim. Atburðarásin
var of flókin og full af útúr-
dúrum. Ég þóttist þurfa á mín-
um Watson að halda og kallaði
hann Hastings höfuðsmann, en
ég varð fljótt leið á honum og
sendi hann í útlegð til Argen-
tínu. „Þegar ég les gömlu
bækurnar mínar undrast ég
alltaf þá mergð af þjónustu-
fólki sem í þeim kemur fram;
enginn vii’ðist nokkurn tíma
vinna neitt, og fólkið er stöð-
ugt að láta færa sér te út í
garð. Maður hálföfundar þessa
slæpingja af allri velsældinni.“
GATHA CHRISTIE á sum-
arhús í Devonshire, íbúð
í London og lítið hús skammt
frá Oxford þar sem eiginmað-
ur hennar kennir fornleifafræði
við háskólann. Hún kýs frem-
ur að lifa kyrrlátu lífi þar sem
hún getur sökkt sér niður í
ritstörf sín en að ferðast um
og hitta margt fólk. Heimili
hennar er vistlegt, og sjálf er
hún róleg í framkomu, glað-
leg og ótrúlega ungleg. Húxx
er ekki vitundarögn lík ung-
frú Marple í bókum sínum, þótt
það sé útbreidd skoðun meðal
lesenda hennar.
Fyi’ir hver jól sendir hún frá
sér nýja bók, og það þýðir, að
handritið verður að vera til-
búið í marz. „Það er prýðilegt
fyrii’komulag,“ segir hún. „Ég
nota þessa dimmu, köldu vetr-
ai-mánuði til skrifta og tek mér
frí á vorin. Það er líka betra
aö verða að skila handritinu
fyrir ákveðinn tíma, því að ég
er ægilega löt og dugleg að
búa mér til afsakanir þegar ég
nenni ekki að skrifa. Meðan ég
er að semja bók tala ég aldrei
um efni hennar við neinn; þá
fer allt í vaskinn. Eftir að ég er
búin með hana læt ég fjöl-
skylduna og nánustu vini lesa
hana og segja álit sitt. Flesta
tekst mér að gabba, en aldrei
dóttur mína — hún finnur
alltaf út hver sökudólgurinn
er löngu áður en bókin er á
enda.
„Stundum hugsa ég með mér,
að nú sé komið mál til að hætta
þessum skrifum, en þá fæ ég
nýja hugmynd og get ekki ann-
að en byrjað á bók Mér finnst
ég ekkert þarna upp, þó að ég
sé orðin gömul, og meðan ég
hef nóg um að skrifa tími ég
ekki að hætta.“
UM þessar mundir er hún að
skrifa sjálfsævisögu sína
sem verður ekki gefin út fyrr
en að henni látinni. „Ég hef
gaman af að hripa niður hitt
og þetta sem hefur gerzt í lífi
mínu, sumt frá bernskudögun-
um, sumt síðar, eitthvað um
bækurnar, en þó engin ósköp.
Agatha Christie í samsæti sem
henni var haldið þegar leik-
rit hennar, Músagildran, hafði
gengið í þrettán ár samfleytt
fyrir fullu húsi í London. Með
hcnni er aðalleikarinn: Richard
Attenborough.
Tvær bækur á ég fullgerðar
sem ekki koma út meðan ég er
á lífi — önnur er um seinasta
málið sem Poirot tók að sér
og hin auðvitað um seinasta
málið sem ungfrú Marple tók
að sér. Ég hef arfleitt manninn
minn að annarri bókinni og
dóttur mína að hinni. Þau geta
þá gefið þær út og fengið
ágóðann sem síðustu gjöfina
frá mér.“
Hinar gífurlegu tekjur af
bókum sínum gefur hún til
ættingja sinna og góðgerða-
stofnana („Óþarfi að láta það
allt fara í skatta“.) Stærstu
gjöfina fékk dóttursonur henn-
ar, Matthew Prichard, fyrir
þrettán árum þegar amma hans
gaf honum réttindin og allan
ágóða af Músagildrunni. Eng-
um datt í hug þá, að leikritið
myndi ganga í þrettán ár eða
lengur, en nú er Matthew
Framh. á bls. 39.
FALKINN
15