Vaka - 01.11.1928, Side 67

.[ VA K A ]
KYNFYLGJUR.
321
meðferð verður lakari, bera elcki lcynbótagripirnir svo-
nefndu af dýrum þeim, er bæta átti.
Helsti möguleikinn til giftusamlegs árangurs væri að
líkindum meiriháttar kynbótabú. Væru þar gerðar til-
raunir og gripunum fylgt lið eftir lið. Yrðu þar að
sjálfsögðu reyndir erlendir stofnar. Þetta er hverjum
bónda ofvaxið, því að kostnaður myndi töluverður.
Ríkið yrði því að relca búið. Riði þá á mestu að hafa
áhugasaman bústjóra með nægri þekkingu. Og þegar
fengin væri reynsla á ,,rikisbúinu“, um hvað bezt hent-
aði, gætu bændur hagnýtt sér þá þekkingu, og fengið
þaðan kynbótagripi.
Mest væri þó um vert, ef hægt væri að kynbæta
æðstu skepnu jarðarinnar — mannkindina. Mikið hefir
verið um það mál skrifað og mörg ráð gefin. En það
er áuðséð, að erfiðleikarnir eru hér margir. Gildi hús-
dýra er mælt á tiltölulega einfaldan kvarða. Kúna met-
um við einkum eftir nythæð hennar og fitumagni
mjólkurinnar; reiðhestinn eftir flýti hans, gangi og
hlaupþoli; sauðinn eftir kroppsþyngd, ullarþyngd og
ullargæðum o. s. frv. Allt eru þetta áþreifanlegir eigin-
leikar, sem hægt er að vega og mæla. Um manninn er
öðru máli að gegna. Nothæfir eiginleikar manna eru
svo margvíslegir. Þjóðfélagið þarf á að halda nýtum
mönnum til líkamlegra og andlegra starfa. Flestir
munu þvi horfnir frá hugmynd Friðriks Vilhjálms
fyrsta, að rækta manntröll. Og gáfur manna er erfitt
að mæla. Margur maðurinn hefir auk þess skotið upp
öndu heldur ómaklega, verið hálfgerður vonarpeningur
i uppvexti, en orðið þó að nýtum og dugandi manni.
Hjá manninum grípur uppeldi mjög inn í þróunina,
myndar hinn uppvaxandi mann og mótar, enda er
sagt, að fjórðungi bregði til fósturs. Sá er notið hefir
góðs uppeldis og menntunar, getur því auðveldlega
sigrað í samkeppninni við sér að eðlisfari duglegri
21