Vikan - 20.08.1964, Blaðsíða 30

fóru á einum bíl til þess að leita
að akfærri leið alla leið inn í Kverk,
milli Kverkfjalla og Dyngju|ökuls!
Eg þakkaði mínum sæla fyrir,
að ég hef aldrei haft þingeyskan
verkstjóra.
Um tíuleytið komu fjallagarparn-
ir aftur, frískir og kátir, og nokkru
síðar vegagerðarmennirnir. Þeir
fyrrnefndu sögðu: ,,Sjáið tindinn?
Þarna fór ég". En hinir síðarnefndu
sögðust hafa mokað veg niður
brekku, þar sem vel mætti fara
niður, en óvíst, hvort farandi væri
upp aftur sama veg.
Og þar með var gengið til náða.
Við bjuggumst í pokana með því
að dúða okkur í allt, sem við höfð-
um meðferðis af fatnaði, og reynd-
um svo að sofna. Mér þykir yfir-
leitt bölvað að sofa í venjulegum
svefnpoka, en mér hefur aldrei ver-
ið það jafnljóst og eftir þess nótt,
að venjulegir svefnpokar eru ein-
göngu til þess að sofa í skálum
og sæluhúsum, eða lána næturgest-
um, til þess að hreiðra um sig á
stofugólfinu. Einkum og sér í lagi
eru þeir þunnir að neðan, og opið
á þeim alltof stórt. Veðrið reif í
tjaldið og barði því til og frá, en
einhvern veginn lánaðist okkur að
sofna.
Klukkan sex um morguninn
heyrðum við mannamál. Þar rædd-
ust við Hróar og Sigurður Egilsson,
formaður Ferðafélags Húsavíkur og
aldursforseti ferðarinnar, 72 ára að
aldri. Ekki leizt þeim sem bezt á
útlitið. Enga sól að fá í dag. Við
Kristján kveiktum á gastækinu okk-
ar og brugðum katlinum yfir.
Gastæki eru þægileg suðutæki á
ferðalögum, en þau hita bókstaf-
lega ekkert frá sér. Við létum loga
á tækinu í tvo tima samfleytt þarna
um morguninn, en andskotakornið,
að það hafi hitað nokkuð nema
vatnið í katlinum. Fyrst í stað forð-
uðumst við að opna tjaldið og
skyggnast út, en einu sinni, þegar
við heyrðum í Sigurði Egilssyni fyr-
ir utan tjaldið, kallaði Kristján í
gamni: „Ætlið þið vilduð ekki moka
okkur út?" En það segi ég satt, að
okkur leizt hreint ekki á, þegar
Sigurður svaraði: „Það mætti
kannski reyna það", og í sama bili
heyrðum við skófluhljóð og sáum
gegnum tjalddúkinn, að mokað var
frá tjaldinu!
En sem betur fer var ásfandið
ekki eins dökkt og það virtist. Rok-
ið hafði aðeins hrannað snjónum
upp að tjöldunum og öðrum mis-
fellum, en að öðru leyti var til þess
að gera autt, aðeins grátt í ójöfnur.
Kvöldið áður var ég hálfargur
yfir því, að ekki skyldi vera haft
meira samflot. Þennan morgun varð
ég þakklátur fyrir það. Það varð
sem sagt að ráði, að Húsvíkingar
færu á kerrujeppanum og við á
einum Land-Rovernum á undan hin-
um norður að Hvannalindum, en
hinir ætluðu að fara inn í Kverk
og ganga á fjöll með Eyþóri. Hann
var enn glaður og kátur og lét
sér ekki detta í hug að fara erindis-
30 -
leysu, þótt veðrið væri ekki sem
allra bezt.
Við litum ekki til baka, þegar
bílarnir tveir runnu niður melana
í áttina frá tjaldstaðnum. Hann
virtist bjartari til lofts í norðri,
og við höfðum enga samúð með
þeim, sem af frjálsum vilja fóru að
glenna sig upp um jökla i byl. Eg
var meira að segja svo argur um
morguninn, áður en mér voru téð
þau gleðitíðindi, að hluti hópsins
færi strax niður í Hvannalindir, að
TÍZKULITIR
VARALITI R
NAGLALÖKK
MAKE-U P
Avon
Einkaumboð:
J. P. Guðjónsson h.f.
Skúlagötu 26-Box 1189 - Sími 11740
ég hreytti því út úr mér við ein-
hvern, að nú ætlaði grasafræðing-
urinn að vaða upp á jökul með
hóp grasasna. Eg skal játa það, að
þetta var lítið frumleg athugasemd
og óverðskulduð, en ég meinti það
þá af heilum hug.
Framh. og niðuri. í næsta blaði.
SKYGGNZT INN UM
SÁLARGLUGGA
Framhald af bls. 27.
— Hve lengi eru þau á ykkar
vegum?
— Það er auðvitað ákaflega mis-
jafnt. Þau koma hér einu sinni til
tvisvar í viku, og það telst mjög
stutt, ef við höfum náð árangri eftir
tvo til þrjá mánuði. Miklu algeng-
ari er sex mánaða meðferð, stund-
um allt upp í eitt til tvö ár og jafn-
vel enn lengur.
— Og getið þið hjálpað öllum,
sem hjálpar eru þurfi?
— Nei, því miður. Hingað koma
börn, sem eru svo illa á vegi
stödd, að við getum ekkert gert.
Annað hvort eru þau svo veik, að
þau þarfnast sjúkrahúsvistar eða
heimilisaðstæður eru svo slæmar,
að okkar hjálp er jafnóðum eyði-
lögð.
— Hvernig er hægt að leysa mál-
ið í þessu síðast talda tilviki?
— Mjög er aðkallandi, að hér
verði komið á fót heimili fyrir
taugaveikluð börn, enda hefur þeg-
ar verið stofnaður sjóður í því
augnamiði.
— Segðu mér, Gylfi. Er algengt,
að hingað komi foreldrar og kvarti
undan óhlýðni barna sinna?
— Já, mikil ósköp. Algengustu
hegðunarvandkvæðin eru einmitt
óhlýðni, þrjózka, frekja og skap-
ofsi. Slíkt þekkist sjálfsagt á nær
öllum heimilum þótt ekkert alvar-
legt sé á ferðinni. En svo rammt
getur kveðið að þessum skapbrest-
um, að foreldrar geri fullkomlega
rétt í því að leita aðstoðar við að
ráða niðurlögum þeirra á réttan
hátt.
— Má ég leggja fyrir þig „raun-
hæft verkefni", þannig að hægt sé
að gera sér grein fyrir starfsaðferð-
um ykkar?
— Já, gjörðu svo vel.
— Hugsum okkur, að til ykkar
komi móðir með 5 ára son. Sonur-
inn þjáist af hræðslu við að vera
einn. Móðirin getur aldrei skilið
hann við sig. Hann fæst ekki til
að leika sér úti á bletfinum, inni í
barnaherberginu eða hvar sem er,
nema pabbi eða mamma séu við-
stödd. Er þetta til í dæminu?
— Já, mikil ósköp.
— Og hvað er skal gert?
— Við reynum að gera okkur
grein fyrir orsökum óttans og
styðjumst við allar þær upplýsing-
ar um barnið, fjölskylduna og
heimilið yfirleitt, sem að gagni
mega koma. Segjum til dæmis, að
við komumst að þeirri niðurstöðu,
að hræðslan stafi af sektarkennd,
sem aftur á rót sína að rekja til
ómeðvitaðrar afbrýðisemi, t.d. út í
yngra systkini, en það er alkunn
staðreynd, að slíkt á sér oft stað.
Foreldrunum kann að þykja þetta
undarleg niðurstaða. Eldri .sonur-
inn sé sem sagt mjög hændur að
„litla kút", geri sér dælt við hann
og megi ekki af honum sjá. — Nið-
urstaðan getur samt sem áður ver-
ið rétt. Þegar „litli kútur" kemur í
heiminn, getur þeirri flugu skotið
upp í undirvitund eldri bróður, að
nú sé hann sjálfur ekki sólargeisl-
inn á heimilinu, nú sé hann ekki
lengur númer eitt. Þessi hugsun
hreiðrar um sig án þess að stráksi
hvað þá foreldrarnir geri sér nokkra
grein fyrir því eða að nokkur sýni-
leg ástæða sé til. Smátt og smátt
fara „Ijótar hugsanir" að gera varf
við sig hjá stóra bróður, hugsanir,
sem hann ræður alls ekki við.
Ljótu hugsanirnar sækja fastar á
og ágerast: Bezt væri að litli kútur
hefði aldrei komið, og réttast væri
að hann færi, væri ekki lengur til.
Stóri bróðir veit, að Ijótt er að
hugsa svona og honum yrði senni-
lega refsað, ef einhver kæmist að
leyndarmálinu. Þar með hefur
sektarkenndin skotið rótum. — Ef
eitthvað kæmi nú fyrir litla bróður,
hverjum yrði þá kennt um? Hverj-
um yrði þá refsað? Myndi ég verða
sendur burt, eða gæti það allra
versta og óhugnanlegasta skeð:
Færi mamma frá mér.
Þessar og þvílíkar hugsanir verða
að kvíða og smátt og smátt að
óbærilegum ótta — ótta við að missa
móðurina. Það er því ekkert undar-
legt, þótt barninu sé annt um vel-
ferð litla bróður.
Nú þarf að uppræta þennan
ótta. Lækningin er fólgin í tvenns
konar samhliða aðgerðum. Annars
vegar þurfa foreldrar barnsins að
öðlast skilning á erfiðleikum þess
og þeim aðstæðum sem skapa þessa
erfiðleika, en þær er oftast að finna
í fjölskyldulífinu. Ytri orsakir erfið-
leikanna þurfa að hverfa jafnhliða
lækningu á innri orsökum í sálar-
lífi barnsins sjálfs.
Samvinna foreldranna er því oft-
ast nær skilyrði fyrir því að lækn-
ing komi að haldi. Foreldrar, ann-
að eða bæði koma því jafnoft born-
inu og ræða við félagsráðgjafa,
sem hjálpar þeim til að skilja barn-
ið og taka þátt í lækningu þess
heima fyrir og e.t.v. ráða fram úr
eigin erfiðleikum, sem kunna að
hafa áhrif á barnið. Oft er
þáttur félagsráðgjafans og foreldr-
anna hinn mikilsverðasti í lækningu
barnsins.
Hins vegar tekur sálfræðingur-
inn barnið til meðferðar, sem mið-
ar að því að draga hinar ómeð-
vituðu hugsanir upp á yfirborðið.
Til þess beitum við aðallega hinni
svokölluðu leikaðferð. Hún er kennd
við Onnu Freud, dóttur hins fræga
Sigmund Freud. Aðferðin stefnir að
því að gera hinn ómeðvitaða vanda
meðvitaðan, en það er einmitt mark-
mið allra sállækninga og á jafnt
við um börn sem fullorðna. Þar
sem fullorðnir ræða um sín vanda-
mál, tjá börnin sig með leik. Hlut-
verk sálfræðingsins er að hjálpa
barninu í viðleitni þess til að tjá
vandamál sín og leysa þau.
— Og hvernig fer þessi leikur
fram?
— Við getum hugsað okkur, að
barnið fái augastað á leiksetti, þeg-
ar það kemur í fyrsta tímann. Það
er nokkurs konar brúðuhús með
herbergjum, húsgögnum og heimil-
isfólki, foreldrum og þremur börn-
um, og barnið sezt niður og byrjar
að leika sér. Sálfræðingurinn situr
úti í horni og lætur sem minnst á
sér bæra, en fylgist vel með þvf,
sem fram fer. Hér eru engar leik-
reglur til. Barnið fær að fara sínu
fram í einu og öllu — allt má. Það
VIKAN 34. tbl.