Vikan - 20.08.1964, Blaðsíða 33

innar eða hvort þau séu eðlilegt
safn íslenzkra barna og erfiðleikar
þeirra eigi rætur að rekja í þjóð-
lífinu sjálfu.
Sjálfur varði ég nokkrum tíma í
Bandaríkjunum til að gera frum-
drög að rannsókn á afbrotaungling-
um og orsökum hegðunar þeirra.
Þessar rannsóknir krefjast meiri
tíma og fjár en við hér í deildinni
höfum úr að spila, og fer það eftir
skilningi og áhuga viðkomandi
ráðamanna, hversu mikið og hversu
vel er hægt að gera.
— Þið hafið enga fræðslustarf-
semi með höndum?
— Nei, ekki enn sem komið er.
En okkur þætti ákaflega æskilegt,
að við gætum náð betur til for-
eldra, kennara og annarra uppal-
enda og orðið til aðstoðar á breið-
ari grundvelli en verið hefur. Enda
er Geðverndardeildin fyrst og fremst
stofnuð sem fyrirbyggjandi (pre-
ventiv) stofnun, en ekki lækninga-
stöð eins og raunin hefur orðið á.
J. Þ. M.
STEINSTYTTAN HANS
MANOLIS
Framhald af bls. 18.
í sex ár. Sex ár Og kúklan var enn
óseld. Hún lá nú lengst af gleymd
niðri í skúffu. Aðeins einstaka sinn-
um tók eigandinn hana upp, dáð-
ist að henni, andvarpaði yfir henni
og lét hana svo niður aftur.
Nú hlaut Evfrósýna Efstratíú að
vera orðin tuttugu og tveggja ára,
gift, auðvitað, og vafalaust móðir.
Myndi hann nokkru sinni finna konu
á borð við hana, þegar hann að
lokum yrði ríkur?
Því að ennþá vissi hann ekki
hvað gera skyldi við styttuna litlu.
Viðskiptareynsla hans hafði aðeins
aukið við efablendni sveitapiltsins.
Hann myndi aldrei fá sanngjarnt
verð fyrir kúkluna. En það yrði ekki
eins auðvelt að leika á menntaðan
og efnaðan mann eins og auðtrúa
dreng utan af landsbyggðinni.
Heilsa Demetríadesar var nú far-
in að bila. Hann gat ekki lengur
verið úti við að ráði, en sat lengst-
um á skrifstofunni. Hann lét nú
Manólis eftir alla umsjón með starf-
seminni, og ungi maðurinn vann
af meira kappi en nokkru sinni
áður.
— Sonur minn, sagði hann dag
nokkurn, — ég ætti að borga þér
betur.
Manólis var að vísu á sama máli,
en kenndi í brjósti um gamla mann-
inn, er hann sá þreytuna í andliti
hans.
— Hugsaðu ekki um það, faðir,
svaraði hann. — Þú ert veikur. Þeg-
ar þér skánar, geturðu brotið heil-
ann um svona nokkuð, ef þér sýn-
ist. En ekki núna.
— Þú færð þín laun þegar ég er
allur, umlaði sá gamli.
Manólis sat við sjúkrabeð gamla
mannsins nót'fina sem hann dó.
— Á ég kannski að senda eftir
einhverjum? spurði hann. Hann
vissi að gamli maðurinn átti ætt-
ingja, sem hann hafði snemma slit-
ið öllu sambandi við — til að losna
við stöðugt betl þeirra um hvers-
kyns aðstoð.
— Engum, stundi Demetríades. —
þú hefur verið, þú ert sonur minn . . .
Þessi orð voru hans síðustu.
Manólis grét yfir hinum hrana-
lega gamlingja, sem að vissu leyti
hafði gengið honum í föður stað,
er hann aldrei hafði þekkt. Og
nokkrum dögum seinna, í ráðhús-
inu, frétti hann hvaða ráð sá gamli
hafði séð fyrir honum.
Að frádreginni stórri upphæð,
sem — eins og rétt var — skyldi
ganga til ættarinnar, var Manólis
arfleiddur að verzluninni og öllu,
sem henni tilheyrði.
Nú þegar Manólis var orðinn rík-
ur, fann hann ekki til þess fagnað-
ar, er hann hafði vænzt. Hver átti
nú að njóta auðæfanna með hon-
um? Hann saknaði Demetríadesar
sárt. Hann þráði ákaft ást og vin-
áttu einhvers . . .
Ári síðar heimsótti Manólis fæð-
ingarþorp sitt í eigin vagni. Hann
vissi ekki hvers vegna, en hann
vissi hins vegar að hann varð að
gera það. Kannski gæti hann fund-
ið þar góða konu og kvænzt henni,
konu af góðum bændastofni, sem
skapaði honum gott heimili og sól-
undaði ekki öllu, sem vinur hans
gamli hafði arfleitt hann að.
Þorpið lá í sólinni og lét sig
dreyma, alveg eins og þegar hann
skildi við það. Hópur af konum í
gráum klæðum og með virðulegar
skýlur yfir höfðinu, stóðu við brunn-
inn. Hann leit á þær þegar hann
ók framhjá og reyndi að þekkja
einhverjar ungu stúlknanna, sem
hann mundi eftir, á meðal þeirra.
Þær gláptu á móti og furðuðu sig
á þvt hver þessi ungi herramaður
gæti verið.
Efstratíúhúsið kom í Ijós, og
hjarta Manólis fór að slá hraðar.
Vagninn beygði heim ( hlaðið, og
hann steig út og hljóp upp tröpp-
urnar. Ung stúlka úr þorpinu lauk
upp fyrir honum. Efstratíú var ekki
heima. Frúin var dáin fyrir mörg-
um árum.
Manólis krossaði sig. — Það er
þá enginn heima? spurði hann hik-
andi.
— Ójú, sagði stúlkan. — Despinis
Evfrósýna.
Despinis? Evfrósýna var þá ekki
gift? Hvernig gat staðið á því?
Einhvern veginn tókst honum að
biðja um að fá að tala við hana,
beið svo með öndina í hálsinum t
kældri dagstofunni, þar sem glugga-
tjöldin voru dregin niður til varn-
ar gegn sólarhitanum. Evfrósýna
kom inn og leit á hann dálítið undr-
andi. Svo greip hún andann á lofti,
og þegar hann opnaði faðminn,
hljóp hún beint í hann . . .
— Hvers vegna ertu ekki gift?
spurði Manólis síðar.
Evfrósýna roðnaði. — Skömmu
eftir trúlofunina varð minn tilvon-
Fjölbreytt úrval Ijósmyndavara,
svo sem hinar heimsþekktu ZEISS
IKON myndavélar og sýninga-
vélar fyrir litskuggamyndir. Kvik-
mynadvélar og sýningavélar frá
BELL & HOWELL.
I myrkraherbergið: Stækkarar,
þurrkarar, hnifar, bakkar, tank-
ar, tengur o. m. fl.
Ljósmyndapappír í öllum stærS-
um, þykktum, gerðum og gráð-
um frá hinu þekkta merki LEON-
AR.
FRAMKÖLLUN - KOPIERING
Skrifið — hringið.
Sent í póstkröfu.
fotö
B GARDASTRÆTI 6 \
nusld
Sími 21556
Já? Nei?
Hvenær?
Þúsundir kvenna um heim allan nota
nú C.D. INDICATOR, svissneskt reikn-
ingstæki, sem reiknar nákvæmlega út
þá fáu daga í hverjum mánuSi, sem
frjóvgun getur átt sér stað. Lækna-
vísindi 56 landa ráðleggja C. D. IND-
ICATOR fyrlr heilbrigt og farsælt
hjónabgnd.
Skrifið eftir bæklingum vorum, sem
veita allar upplýsingar. Sendið svar-
frímerki.
C. D. INDICATOR. Deild 2.
Pósthólf 1238 Reykjavík.
andi eiginmaður gjaldþrota. Pabbi
og hann urðu sammála um að ekki
skyldi stofnað til hjónabandsins.
Svo dó mamma, og pabbi varð einn
eftir. Þá var ekki svo erfitt að vera
laus.
— Laus fyrir hvern? spurði Man-
ólis bæði afbrýðisamur og ekki með
öllu vonlaus. En hún svaraði ekki.
— Á ég að trúa því að þú hafir
verið að bíða eftir mér?
Hún leit mjög alvarlega á hann.
Svo sagði hún: — Ég get ekki byrj-
að með því að Ijúga. Hvernig átti
ég að geta vonað að þú kæmir
aftur, og það á þennan hátt? Ég
hafði enga von. En ég gleymdi þér
aldrei.
Hreinskilni Evfrósýnu gladdi hann.
Hann sá nú hjá henni eiginleika,
sem hann hafði ekki búizt við að
finna hjá konu. — Hvenær eigum
við að gifta okkur? spurði hann.
Manólis og Evfrósýna lifðu lengi
saman í ást og einlægni, eins og
gríska hjónavígsluritúalið mælir fyr-
ir. Þau áttu einnig sæg af fallegum
börnum, líka samkvæmt nefndu
ritúali.
Auðæfin jukust. Þegar dæturnar
urðu gjafvaxta, voru þeim útvegað-
ir góðir eiginmenn. Synirnir tóku
þátt í rekstri fyrirtækisins og eign-
uðust konur og börn.
Allir þekktu og unnu kúklunni,
sem skipaði heiðursstað í svefnher-
bergi foreldranna, í nánd við helgi-
myndirnar.
Manólis var orðinn þekktur fyrir
að safna fallegum munum. En hann
hafði alltaf átt annríkt um of til að
afla sér vitneskju um slíka hluti
og eftir að hafa gert léleg kaup í
eitt eða tvö skipti, varð hann sér
úti um umboðsmann til að afla um-
ræddra dýrmæta. Umboðsmaðurinn
hét Markakis. Markakis hafði bæði
smekk og reynslu.
Dag nokkurn datt Manólis f hug
að láta Markakis líta á kúkluna.
Hann varð glaður í bragði er hann
hugsaði til þess, að hve mikils virði
sem styttan væri, myndi hann aldrei
láta hana af hendi.
Hann bauð Markakis inn í dag-
stofuna, sótti svo styttuna og setti
hana á mósaikkborðið á milli
þeirra. Markakis horfði dálftið undr-
andi á hann meðan hann sagði
honum sögu styttunnar, allt frá því
hann fann hana á lóðinni og hver
áhrif hún hafði síðan hft á líf hans.
— Hún hefur hægt og bítandi
hafið mig úr dýpstu fátækt til auð-
æfa, sagði hann. — Hún hefur gert
mig að því, sem ég er í dag. Hann
horfði ástúðlega á kúkluna.
— Auðvitað kemur mér ekki til
hugar að selja hana. Þegar við
konan mín erum öll, fær ríkið hana.
En mér þætti gaman að fá að vita,
eftir öll þessi ár, hvers virði hún er.
Markakis hafði í einni svipan
séð, að kúklan var ein af afsteyp-
um þeim, er vanalega voru seldar
erlendum ferðamönnum. Samanbor-
ið við listaverk þau, er hann keypti
fyrir Manólis, var hún gersamlega
verðlaus.
VIKAN 34. tbl. — gg