Menntamál - 01.12.1941, Page 40

134
MENNTAMÁL
að hylja innri sársauka, varnarráð gegn ofurþunga til-
finninganna? Nei, hún var ekki uppgerð. Við grétum ekki,
af því að við fundum ekki til sorgar. Við mæltum ekki
styggðaryrði, af því að við vorum ekki reið, enda þó að
við yrðum fyrir þeirri meðferð, sem vel hefði mátt vekja
sársauka og gremju. Við vorum eins og hver önnur Kot-
strandarkvikindi, sem ekki fundum til smánarinnar, líkust
hundum. sem skríða að fótum þeirra, sem berja þá. Bretar
börðu ekki. Þeir komu með kurteisleg orð á vörum, en
eigi að síður óhvikulir í ásetningi sínum. Það skiptir þá í
rauninni engu, hver afleiðingin kann að verða fyrir okkar
þjóð. Landið hefur hernaðarlega þýðingu í þeirra augum,
sökum legu sinnar, en þjóðin, sem byggir það, er þýð-
ingarlaus.
Blöðin, sem komu út þennan dag lögðu öll áherzlu á
loforð herstjórnarinnar um, „að setuliðið yrði ekki í land-
inu stundinni lengur en hernaðarnauðsyn krefði“. Þau
hvöttu til rósemi eins og þau byggjust við upphlaupum
og óeirðum. Sjálfsagt var ekkert fjær Reykvíkingum, um
þessar mundir, en slíkt athæfi. Líklega hafa þessar setn-
ingar um rósemina verið ritaðar snemma dagsins. Þau
hvöttu almenning til að sýna festu. Það voru vissulega
orð í tíma töluð. Þau hvöttu til kurteisi!
Um kvöldið flutti forsætisráðherra útvarpsræðu til þjóð-
arinnar: „Eins og nú stendur á, óska ég að íslenzka þjóðin
skoði hina brezku hermenn gesti og samkvæmt því sýni
þeim eins og öðrum gestum fulla kurteisi í hvívetna",
sagði hann í ræðu sinni. Minnir þetta allt á þá venju,
sem tíðkast sumsstaðar á bæjum, þar sem börn eru að
hasta á þau, ef ókunnugir koma: — Uss, uss, krakkar!
Það eru komnir gestir.
En raddir þeirra fáu, sem töluðu um íslenzkan þjóðar-
metnað og reyndu að líta á það, sem gerðist frá íslenzku
sjónarmiði, en létu ekki blekkjast af allskonar vaðli um
styrjaldarmarkmið og hernaðarnauðsyn og öðru slíku,