Menntamál - 01.12.1941, Qupperneq 83

MENNTAMÁL
177
En jafnvel þótt litið sé á laun kennara án samanburðar við larni
annarra starfsmanna, er ljóst, að illa er að kennurum búið. Það
hlýtur hver réttsýnn maður að sjá, að ekki er hægt að lifa sjálf-
stæðu menningarlífi á kr. 2802,50 á ári eða kr. 233,54 á mánuði, eins
og byrjunarlaun kennara eru. Og þegar kennari hefur búið við þessi
sultarlaun í 15 ár og eytt beztu árum sínum í erfitt starf og vanþakk-
látt, þá eru laun hans enn aðeins kr. 3712,50 á ári, eða kr. 309,37 á
mánuði, eða nokkuö minni en ríkið greiðir aföppurum í Nýborg.
Og það má fullyrða, að síðustu ár hefðu kennarar hér í Reykja-
vík alls ekki komist af, hefði Reykjavíkurbær ekki greitt þeim upp-
bætur, sem hann að lögum er ekki skyldur að greiða.
Það virðist kaldhæðni örlaganna, að nú, þegar allir tala um aukna
menntun og menningu, þá skuli barnakennarar í Reykjavík, með 5
manna fjölskyldu vera greitt í janúar s. 1. kr. 233,54, auk hinnar ólög-
bundnu uppbótar bæjarins kr. 29,69. En samtímis fær styrkþegi bæj-
arins, meö jafnstóra fjölskyldu, útborgað sér til lífsviðurværis kr.
285,00. Þess skal þó getið, aö sá fyrrnefndi fékk verðlagsuppbót á
janúarlaun sín kr. 77,00, svo að laun hans verða kr. 55,00 hærri en
fátækrastyrkurinn. En þegar kennarinn hefur greitt útsvar, skatt,
iðgjöld til sjúkrasamlags o. fl. verða áhöld um hvor meira ber úr být-
um. En það er ömurlegt, að hægt skuli vera að bera laun barna-
kennara saman við greiðslur Reykjavíkurbæjar til styrkþega sinna, en
þær eru auðvitað miðaðar við það allra minnsta, sem talið er mögu-
legt að lifa af fyrir fjölskyldu, sem gerir vægustu kröfur til lífsins
og er undanþegin öllum opinberum gjöldum. Kennarinn hefur þurft að
kosta sig í mörg ár til þess að öðlast réttindi til þessarar launa-
greiðslu. Honum er og skylt að klæðast þannig, að starfi hans sé sam-
boðið. Hann þarf að kaupa sér bækur og notfæra sér menningartæki,
svo að hann verði hæfari til síns starfs, sem er að leggja hornstein-
inn að mótum og uppfræðslu hinnar ungu kynslóðar.
Þegar kennarar hafa bent á, hve laun þeirra séu lág, hefur löngum
verið svarar á þá lund, að á sumrin hafi þeir tima, tvo mánuði eða
svo, sem þeir geti notað til vinnu og þar með bætt upp hin ófullnægj-
andi laun.
En þetta er blekking ein. Þróun atvinnumálanna hin síðari ár hef-
ur orðið sú, að allar atvinnustéttir hafa með stéttarsamtökum og lög-
gjöf útilokað alla þá, sem um stundarsakir reyna að komast inn í
atvinnugrein þeirra. Einnig hefur atvinnuleysi útilokað kennara frá
sumaratvinnu. En auk alls þessa má benda á, að aðrar menningar-
þjóðir líta svo á, að starf barnakennara sé svo þreytandi, að þeim sé
nauðsyn á góðum hvíldartíma að sumrinu. Þær telja og kennarastarf-
12