Menntamál - 01.12.1958, Síða 99

MENNTAMÁL
151
sé miðað við getu nemendanna. Það er staðreynd, sem
ekki verður komizt fram hjá, að börnum hlýtur að hæfa
mismikið og misþungt námsefni, vegna þess að hæfileikar
þeirra eru mismunandi. Margar þjóðir hafa komið auga
á þetta, og ætlast því ekki til þess að öll börn, sem skóla
sækja, læri jafnmikið. Það væri nauðsyn að tekið yrði til-
lit til þessara hluta við þá samningu námsskrár, sem nú
stendur yfir. Það er allt annað fyrir kennara afbrigðilegra
barna að hafa námsskrá til þess að fara eftir, sem byggð
er á réttmætum kröfum til þeirra og nemendanna heldur
en að berjast við að kenna það, sem gert er ráð fyrir að
allir nemendur læri, og verða síðan að gefast upp við að
komast að settu marki. Slíkt hlýtur að hafa áhrif á starf-
ið og bekkjarandann. Takmark allrar fræðslu er að þroska
þá hæfileika, sem fyrir hendi eru hjá hverjum einstak-
lingi, þess vegna má ekkert fara forgörðum, og allra sízt,
þegar hæfileikar eru takmarkaðir. Sá maður, sem alltaf
hefur beðið lægri hlut fyrir viðfangsefnum skólanna á
barns- og unglingsaldri, gengur ekki með sama hugarfari
til starfs á fullorðinsárum og hinn, sem sigraði í hverri
viðureign við námið. Sjálfstraust og eðlileg starfsgleði hins
fyrr nefnda brotnar niður. Sú geta og starfsgleði, sem kann
að hafa leynzt í honum, nýtur sín hvergi. Hinn síðar
nefndi aflar sér hins vegar sjálfsvirðingar, og starfsgleði
hans eykst í glímunni við viðfangsefnið.
Af þessu verður Ijóst, að námið snýst ekki nema að
litlu leyti um einkunnir í námsgreinum og magn þess, sem
numið er, heldur er það miklu fremur uppeldisgrundvöllur
fyrir heimili og skóla. En til þess að svo geti verið, þurfa
þessar stofnanir að þekkja þá þróun, sem fram fer í
hverju barni á hverjum tíma og þá hæfileika, hneigðir
og skapgerð, sem hvert barn býr yfir. Til þess að skýra
nánar hvað ég á við, vil ég benda á, að tveir nemendur
með jafnháa greindarvísitölu geta haft mjög mismunandi
persónulegan hraða, sem kemur fram í starfi