Æskan - 01.11.1976, Blaðsíða 7

Hæstiréttur Bandaríkj-
anna
Hæstiréttur Bandaríkjanna er valdamikil stofnun, sem
iatnframt ber þunga ábyrgö. Völd hans liggja fyrst og
fremst í því að geta úrskuröað hvaö er rétt, hvað rangt, að
9eta vísað lögum til sinna heimahúsa, með skilaboðum
Urn að þau samrýmist ekki stjórnarskrá Bandaríkjanna,
svo og í því að geta sett hina ýmsu erhbættismenn af, ef
Þeir hafa brotið af sér í embætti.
Hæstiréttur Bandaríkjanna er, svo sem nafnið ber með
sér, æðsta dómsmálastofnun þeirra. Bandaríkjamaður,
sem telur sig hafa verið dæmdan á forsendum óréttlátra
'a9a, getur áfrýjað máli sínu til Hæstaréttar og í sumum
tilvikum fengið bót mála sinna.
Hæstiréttur hefur vald til þess að úrskurða að ákveðin
lö9 eða lagaákvæði séu í ósamræmi við stjórnarskrána
°9 þar með falla viðkomandi lagaákvæði dauð niður —
^afa ekki lengur gildi.
Pyrir Hæstarétt koma öll málaferli sem rísa vegna
sfjórnarskrárlaga, öll mál sem snerta sendiherra, emb-
asttismenn ríkisins, og öll mál sem rísa vegna ágreinings
Þar sem ríkið er annar aðili. Öll mál milli fylkja, milli fylkis
og borgara í öðru fylki, milli borgara mismunandi fylkja
svo og mál sem snerta milliríkjaviðskipti skulu rekin fyrir
Hæstarétti.
Hæstaréttardómarar eru skipaðir og eru embætti
þeirra ákaflega ábyrgðarmikil. Það er forsetinn sem
skipar alríkisdómara, með samþykki öldungadeildar-
innar og til þess að minnka möguleikana á að þeir séu
skipaðir af stjórnmálaástæðum eða að sveiflur í stjórn-
málum geti haft áhrif á dómstóla, eru þeir skipaðir til
lífstíðar.
þá sá hann elgkúna liggja dauða í feninu. Kálfurinn lá
Þjá henni. Hann var enn í lífi en svo máttfarinn, að hann
93t varla hreyft sig. Lappi stóð hjá honum og var að
sleikja á honum höfuðið. Hann gelti öðru hverju ákaft.
^ann var að kalla á hjálp.
Skógarvörðurinn bar kálfinn heim og setti hann í kró í
fjósinu. Síðan fékk hann mannhjálp til að draga kúna upp
*-lr- Og þegar því var lokið, mundi hann, að hann hafði átt
aö skjóta hundinn. Lappi hafði stöðugt fylgt honum. Nú
náði skógarvörðurinn honum aftur og hélt af staö með
Þann út í skóginn.
Hann stefndi beint að hundagröfunum, en áður en
I Þann var kominn alla leið, datt honum dálítið í hug, svo
j að hann sneri aftur heim að höfuðbólinu með hundinn.
Lappi hafði verið rólegur, þangað til skógarvörðurinn
Sr>eri við með hann heim. Skógarvörðurinn vissi auðvit-
aö’ að hann hafði oröiö elgkúnni að bana og ætlaði að
lsfa berja'hann áður en hann yrði skotinn. En það versta,
j Serr> Lappi vissi, var að láta berja sig. Hann missti alveg
I ^iarkinn, hengdi höfuðið lúpulega og lést engan mann
Þekkja, þegar hann kom heim.
Húsbóndinn stóð í dyrunum, þegar skógarvörðurinn
kom. ,,Hvaða hundur er þetta, sem þú kemur með?“
sagði hann. ,,Þetta er þó ekki Lappi? Ég hélt, að hann
væri dauður."
Skógarvörðurinn fór að segja honum frá elgunum, og
Lappi hnipraði sig vesældarlega saman við fætur hans.
En skógarvörðurinn sagði ekki frá því, sem Lappi hafði
búist við. Hann hrósaði Lappa og sagði, að hann væri
óvenjulega vitur, þarna hefði hann fengið veður af því, að
elgirnir væru í hættu og hlaupið af stað til að bjarga þeim.
,,Þú ræður hvað þú gerir, en ég skýt ekki þennan hund,“
sagði hann að lokum.
Hundurinn teygði úr sér og sperrti eyrun. Hann gat
varla áttað sig á þessu. Hann fór að gjamma af kæti, þó
hann vildi sem minnst láta á því bera, að hann hefði verið
hræddur. Gat það verió, að hann ætti að fá að lifa, vegna
þess að hann vildi hjálpa elgunum?
Húsbóndanum þótti Lappa hafa farist vel, en þó vildi
hann ekki eiga hann áfram. Hann hugsaði sig um litla
stund.
,,Ef þú vilt taka hann að þér og sjá um, að hann hagi
sér betur en hingað til, er best, að hann fái aö lifa,“ sagði
hann að lokum við skógarvörðinn.
ÆSKAN — Blaðið er eitt af elstu blöðum, sem nú eru gefin út á íslandi