Æskan - 01.12.1989, Síða 39

þegar ég man fyrst til var einungis
hveiti notað í það.
A Porláksdag var jólahangikjötið
soðið. Pottkökur og flatbrauð var bak-
að til allra jóladaganna og þurfti mikils
við því að vel var skammtað. Jóla-
brauð og kleinur mátti ekki heldur
vanta og fínar smákökur, sem enn þá
tíðkast, voru líka bakaðar á öllum efna-
heimilum. Baðstofan var þvegin, rúm-
föt viðruð og hreinar rekkvoðir og ver
látin í öll rúm. Á aðfangadag átti „fá-
tækraþurrkurinn“ að koma. Hann var
handa þeim er voru svo snauðir að
þeir áttu ekki til skiptanna en þvoðu
allt sitt að morgni og þurftu að fá það
fullþurrt að kvöldi.
Bömin böðuð í balanum
Þegar leið á aðfangadaginn flýttu sér
allir að ljúka störfum og búast um sem
I best. Bömin voru böðuð í stórum
I þvottabala þar sem hlýjast var, stund-
1 um í fjósinu. Stúlkurnar þvoðu sér um
I höfuðið, kembdu, greiddu og fléttuðu
I — þær hárprúðari í margar fléttur sem
[ þöktu á þeim bakið eins og breiða. All-
| ir bjuggust í sín bestu klæði; þó var það
| altítt að þær konur, sem ekki fóru til
I kirkju (aftansöngs), létu stokkpeysuna
1 hvíla á kistubotninum en klæddust í
[ hennar stað ljósri léreftstreyju, fóðr-
[ aðri, við peysupilsið og svuntuna. Man
f ég vel hve hrífandi mér fannst þessi
I ljósi búningur heimiliskvennanna og
j hve vel mér þótti hann fara við öll ljós-
j in og jóladýrðina. Klæddust stúlkumar
í sjaldan þessum léreftstreyjum nema á
j hátíðum.
Karlmenn kepptust við að vera
j komnir inn frá gegningum fyrir klukkan
j sex því að þá var heilagt orðið. Stúlk-
I umar færðu þeim allt er þeir þurftu til
| að þvo sér og klæðast, hver stúlka sín-
j um þjónustumanni. Allir töluðu lágt og
j blítt og áminntu bömin um að láta ekki
j illa.
Öllum húsdýmm hafði verið gefið
f meira og betra fóður en hversdagslega
1 og ekki mátti gleyma að kasta moði
j fyrir snjótittlingana og fara með eitt-
[ hvað gott út á hólinn til bæjarhrafn-
[ anna.
| Ljós voru tendruð og látin loga um
j allan bæinn. Kertin og laufabrauðið
j sótt fram á skemmuloft og borið inn í
[ búr. Þar skammtaði húsfreyjan fólkinu,
| hverjum á sinn disk, hangikjöt, magál,
| sperðil, smjör og brauð og flot og
1 hlaða af laufabrauði ofan á. En þetta
j var til jóladagsins. í pottinum kraumaði
j jólagrauturinn og Mývatnssilungurinn
| var byrgður niður í öðmm potti, brenn-
i heitur. I dölum Suður-Þingeyjarsýslu
| var það venja að sækja silung til jól-
| anna upp í Mývatnssveit. Var hann
i borðaður á jólanóttina með jarðeplum,

Æskan 39