1. maí - Reykjavík - 01.05.1936, Blaðsíða 8

1. MAÍ
4
Hættulegastur þótti sá hluti ræðu
hans, þar sem hann ákærði vissa vini
Mussolini fyrir spillingu og mútur og
lofaði að birta sönnunargögn.
Þessu var aðallega beint til utan-
ríkisritarans í innanríkismálaráðu-
neytinu, Finzi, og vakti þetta geysi-
legan óróa í herbúðum fasistanna.
í II Popolo (blaði Mussolini) birt-
ist tveim dögum seinna grein eftir
Mussolini sjálfan, sem í var fólgin
grímuklædd hótun: „Matteotti hélt
fyrirlestur, sem krefst áhrifameira
svars en þess, sem þingmaðurinn Gui-
nata hreytti úr sér (masnada) „var-
menni“.“
Aðeins hinir kunnugustu vita hvaða
samræður hafa átt sér stað innan
veggja Palazzo Chigis, en við þekkj-
um af einstökum öðrum tilfellum
framkomu Mussolini gagnvart and-
stæðingunum, er reyndust honum erf-
iðir.
Fyrstu dagana í júní halda rökræð-
urnar áfram í þinginu. ■— Mussolini
reyndi með sínum venjulegu ólíkinda-
látum, að þykjast vera samningafús
við andstæðingana, vegna þess að
hann fann, að andúðin gegn stjórn-
inni óx stöðugt. Hann vísar frá al-
mennum rökræðum og krefst þess, að
fjárhagsáætlunin sé rædd í einstök-
um atriðum. „Það er jákvæð starf-
semi sem við þurfum“. En þingheim-
ur er farinn að ókyrrast, og gagn-
rýnin heldur áfram. Þar af leiðir al-
varlegur árekstur, og Mussolini slepp-
ir sér alveg: „Hvað ætlið þið eigin-
lega að gera? Uppreisnartilraun? Það
er ómögulegt; þið getið ekki hugsað
eitt augnablik í alvöru um þá hluti,
ykkur gefst ekki tími til að hugsa þá
hugsun til enda, því að þið vitið vel,
að innan 24 tíma eða máske 24 mín-
útna er allt um garð gengið“.
Þannig leið tíminn. Sífellt áttu sér
stað harðir árekstrar. Hinn 11. júní
var mikill órói í þingflokki jafnaðar-
manna. Matteotti vantaði. — Fyrst
reyndu menn að sætta sig við þá á-
gizkun, að hann mundi hafa farið til
Austurríkis, en það hafði verið í ráði.
Nokkrir vinir hans vissu meira að
segja, að hann hafði átt í brösum með
að fá vegabréf. En eftir að hafa náð
tali af heimilisfólki hans, var útlitið
ekki glæsilegt. Matteotti var horfinn
án farangurs, án peninga, án nokkurs
undirbúnings.
Mjög mikill kvíði greip um sig. —
Næstu daga hvíldu augu allra á ráð-
herrabekkjunum. Þegar Mussolini
fékk orðið — í framhaldsumræðum
um fjárlögin, — reyndi hann að snúa
,,stemmningunni“, með því að láta í
ljós þá von, „að signor Matteotti
mundi innan skamms tíma taka sæti
aftur hér í þinginu“. Hávær rödd
heyrist neðan úr salnum: „Hann er
þá dauður“. Það var þingmaðurinn
Gonzales sem hrópaði og hávaðinn,
sem af þessu hlauzt, var geysilegur.
Mussolini, sem fann, hvernig upp-
reisnaraldan breiddist út, fann sig
knúðan til þess að taka aftur til máls,
undir eins og hávaðann lægði. — Þá
heyrðist rödd: „Hann talar, hann er
samsekur“. Það var annar þingmaður,
Chiesa, sem með þessari upphrópun
leysti úr læðingi, hina miklu inni-
byrgðu gremju fólksins. Sá maður,
sem stóð þarna og staðhæfði sakleysi
sitt, fyrir þingheimi, hafði kvöldið
áður móttekið eftirfarandi skýrslu:
„Að kvöldi þess 10. júní sást Matte-
otti á gangi á bökkum Tíberfljótsins.