1. maí - Reykjavík - 01.05.1936, Side 26

T. MAÍ
22
máttvana útaf aftur. Enginn sagði
neitt.
Það fór að skyggja. Elfin var þalt-
in lituðum ljóskerum. Fyrir stafni,
bakborðsmegin eygðust Ijósin í Alt-
ona. Maðurinn opnaði augun hægt og
hægt. Holdvana andlitið var fjörlegt
og greindarlegt. „Skólagenginn mað-
ur“, hugsaði Jakobsson; hann hafði
alveg gleymt kvöldmatnum. Enginn
hugsaði um mat. Með brostinni rödd
sagði maðurinn dræmt og erfiðlega:
„Heil Hitler!“
Enginn svaraði neinu. Kankuleit
fór loks að hugsa um að koma mann-
inum í skilning um, hvar hann væri.
„Þér eruð á eimskipinu ,,Kulm“. Ég
heiti Kankuleit, annar stýrimaður.
Eftir klukkustund vörpum við akk-
erum“.
„Eimskipið Kulm“, endurtók mað-
urinn dræmt. „Kankuleit, annar stýri-
maður. Eftir klukkutíma varpað akk-
erum“.
Hann reis upp snöggt: ,,Hvar?“
„I Hamborg“.
„Þýzkt skip?“
„Þýzkt skip“.
„Þýzkt skip — flaggið, já. Þið haf-
ið bjargað mér. . .“ Allt í einu grenj-
aði hann: „Hvers vegna gerðuð þið
það? Hvers vegna?“ Kankuleit stóð
sem steini lostinn. Maðurinn horfði á
hann; svo sagði hann stuttur í spuna:
„Þér fáið engin björgunarlaun fyrir
mig, herra Kankuleit".
„Kankuleit gaf þeim Arthur og
Hannesi merki að fara, og þeir höfðu
sig burt. Fretwurst, vélstjórinn, var
honum jafnhár í tigninni, svo hann
gat ekki rekið hann út. Hann sagði
rólega: „Þér hljótið að hafa orðið
fyrir einhverju hræðilegu. Þér hafið
ógeðsleg sár um allan líkamann. Ég
skal láta sækja hafnarlækninn strax
og við komum inn. Það er hörmung að
sjá yður. Þér þurfið að hvílast“.
Ókunni maðurinn reyndi að átta
sig. Hann velti sér á hliðina, það voru
auðsjáanlega óþolandi kvalir að
liggja á bakið. Hann reyndi að rísa
upp.
„Hvaðan komið þið?“ spurði hann.
„Við höfum verið að veiðum við Is-
landsstrendur“.
„Hafið þið loftskeytatæki?“
„Nei“.
„Hafið þið komið í höfn?“
„Nei“.
Maðurinn varð óðamála. Hann
reyndi hvað eftir annað að tala, en
kom engu orði upp um stund.
„Hvenær — hvenær fóruð þið að
heiman?“ stamaði hann.
„Á annan í jólum“.
„Maðurinn kipptist til í rúminu.
Það kom sami svipurinn á andlitið
eins og þegar hann stakk sér vilj-
andi. „Þið—þið vitið ekki, hvað gerst
hefir síðan?“
„Vertu nú rólegur, reyndu heldur
að sofna svolítið“, skipaði Kankuleit,
en hann fann samt, að honum mundi
verða órótt, ef maðurinn hlýddi. Ein-
kennilegur kvíði gagntók hann. Hvað
hafði komið fyrir? Á öllum skipum,
sem þeir sáu, blakti hakakrossinn við
hún. Hafði orðið bylting? Borgara-
styrjöld? Hitler?
Maðurinn sagði hægt: „Þér verðið
fyrir óþægindum, herra Kankuleit.
Hitler er orðinn kanslari í Þýzka-
landi,þjóðernissinnar fara með stjórn-
ina og öll völd í landinu“.
Kankuleit hugsaði til sáranna. „Er
það bylting?" spurði hann hikandi.