1. maí - Reykjavík - 01.05.1936, Side 28

1. MAl
24
,,Bylting“, sagði maðurinn og hló við.
„Það hvorki var eða er bylting. Hitl-
er hefir náð völdum á löglegan hátt.
Hann mætti engri mótstöðu“.
Hann þagnaði máttvana.
„En þér“, stamaði Fretwurst. Kan-
kuleit endurtók rólega: „Og þér?
Hvað er það, sem fyrir yður hefir
komið?“ Hann sá manninn fyrir sér
synda burt frá skipinu, sá hann stinga
sér til þess að drekkja sér, hann sá
hin hræðilegu sár opna sig hvert af
öðru, hann sá blóðið renna.
„Og þér?“ spurði hann aftur.
Maðurinn svaraði ekki. Nú fóru þeir
fram hjá Altona.
,,Eg“, sagði maðurinn. ,,Eg var bara
í fangabúðum. Líklega vitið þér ekki,
hvað það er. Eg ætla að gefa yður
gott ráð: Spyrjið heldur aldrei um
það. Það lítur út fyrir, að þér séuð
vænn maður. Spyrjið aldrei um það.
Þér munduð aldrei framar geta trú-
að því, að nokkur guð stjórni mann-
kyninu, herra Kankuleit“.
„Eg skil þetta ekki“, sagði Fret-
wurst.
„Eg flýði“, sagði maðurinn enn-
fremur. „Eg hefi synt a. m. k. í hálfa
þriðju klukkustund. Ef til vill gæti
eg rekist á eitthvert enskt skip, eða
annað útlent skip á útleið, hugsaði
eg, og nú .... “. Hér rann út í fyrir
honum og hann þagnaði, hann ætlaði
að fara að gráta og æpa. Kankuleit
greip fram í fyrir honum: „Það er
svo sem sjálfsagt, að við hjálpum yð-
ur“, sagði hann rólega og hughreyst-
andi. „Finnst þér það ekki sjálfsagt,
Fretwurst?“.
„Auðvitað“, tautaði Fretwurst.
Ókunni maðurinn fór að hlæja.
„Þið“, hrópaði hann. „Þið ætlið að
hjálpa mér? Bjargið fyrst ykkur
sjálfum, einfeldningar! — Þegar eg
finnst í skipinu, þá .... oh, þið eruð
hlægilegir!“
„Rólegir!“ hrópaði Kankuleit hast-
ur. Maðurinn þagnaði. Kankuleit
sagði: „Nú skuluð þér sofa. Enginn
skal fá að gera yður neitt, hvorki nú
eða seinna. Eftir þrjá stundarfjórð-
unga kemur læknirinn".
Fretwurst fór, og Kankuleit ætlaði
að fara út á eftir, en ókunni maður-
inn kallaði hann til sín. Hann brá upp
ábreiðunni og leit á sárabindin. „Gá-
ið hérna, herra Kankuleit“, sagði
hann og benti á misþyrmdan líkam-
ann. „Þetta eru fangabúðir. Þér haf-
ið verið mér framúrskarandi góður.
Þess vegna vil ,eg fá leyfi til að segja
yður, að þér eruð hættulega barna-
legur. Varið yður, herra Kankuleit“.
„Eg — eg hefi ekkert af mér brot-
ið“.
„Afbrot? — Haldið þér, að eg hafi
brotið eitthvað af mér? Eg var ritari
í friðsamlegum félagsskap, „Sambandi
mannréttindavina“. Nú hefir mér ver-
ið sannað það“ — hann benti á bind-
in, sem þegar voru orðin flekkótt af
þlóði —, „að það er rangt að trúa á
góðleik mannanna og réttlæti guðs“.
Nú settist hann upp. „Maðurinn
getur þolað meiri þjáningar en nokk-
urn getur órað fyrir“, sagði hann. „Eg
er nú búinn að vera, hvernig sem fer.
Annaðhvort finna þeir mig hér og
ganga milli bols og höfuðs á mér, eða
það verður eitthvað lappað við mig
á sjúkrahúsinu, til þess svo að murka
úr mér lífið á eftir. Það er úti um
mig, skiljið þér það ekki? — Þér haf-
ið ekki blýant á yður? Þakka yður
fyrir. Eg ætla að skrifa nafn og