Alþýðublað Hafnarfjarðar - 15.12.1962, Blaðsíða 19

ALÞÝÐUBLAÐ HAFNARFJARÐAR
19
ur átti að stökkva á vellinum, neit-
aði hann næstum að fara norður
völlinn og var honum ekki þröngv-
að til þess, og vissi enginn ástæð-
una fyrir þessu, því hann virtist
heilbrigður er honum var riðið úr
Hafnarfirði og heim aftur.
„Vonlaust, gamli Þröstur“.
Þegar Þröstur var á öðru árinu
yfir tvítugt, var hann ekki járnað-
ur þann vetur, og gekk frjáls út og
inn í skýli sitt. En að morgni ann-
ars dags Hvítasunnu var hann járn-
aður og síðan riðið á kappreiðar,
hægt og rólega lil að byrja með,
en þó fór svo að nokkuð var reynt
á getu hans í þessari ferð, þótt
óþjálfaður væri.
Þarna urðu margir Hafnfirðing-
ar samferða og flestir vel ríðandi.
Og þegar komið var út á veginn,
sem liggur niður að skeiðvellinum
við Elliðaárnar, var einn kunnur
ltestamaður fyrslur út á veginn og
reið mikinn á fögrum og glæsileg-
um hesti, sem mikið orð fór af,
enda var það frábær gæðingur og
garpur mikill, en frægastur fyrir
geysimikið og fagurt tölt.
En nú var málum þann veg hátt-
að hjá eiganda Þrastar, að hann
hafði lengi haft hug á því að fá að
sjá og reyna hvað Þröstur gamli
dygði á móti þessum fræga og mikla
hesti, en aldrei fengið tækifæri til.
Nú virtist stundin vera komin, en
aðstæður flestar Þresti í óhag, hann
var að byrja tuttugasta og annað
aldursárið og aldrei stigið á bak
honum þann vetur fyrr en þennan
morgun og því algjörlega óþjálfað-
ur, en nú var kannski framundan
sú þrekraun, sem skar úr um það,
hvort Þresti ætti að auðnast að bera
sigurorð af þessum fræga hesti á
tölti eins og hinum, sem á vegi
hans höfðu orðið.
En á einhvern dulinn hátt skynjar
eigandi Þrastar, er hann enn einu
sinni naut þess unaðar að sitja á
baki hans og svífa áfram við dill-
andi og dúnmjúkar hreyfingar, að
enn einu sinni myndi Þröstur vera
til í allt eins og fyrrum, þegar
æskumóðurinn svall sem heitast í
æðum hans.
Og í þeirri von að þetta væri ekki
óskhyggja og ímyndun ein, lét eig-
andi Þrastar hann nálgast garpinn
mikla, og renna brátt fram úr hon-
um á nokkuð hröðu tölti. Hesta-
manninum kunna brá nokkuð, en
hleypti strax á stökksprett, og er
hann þaut fram úr Þresti leit hann
til hans með nokkrum áhyggjusvip
að virtist, er hann sá að Þröstur jók
tölthraða sinn enn verulega. Eftir
nokkra stund lægir samreiðarmað-
urinn stökksprettinn, og lætur garp-
inn grípa töltið og nú með geysi-
hraða, að eiganda Þrastar sýndist,
enda leit hann enn aftur og nú
ekki með áhyggjusvip, heldur eins
og hann vildi nú segja: „Þetta er
vonlaust fyrir þig, gamli Þröstur".
Þó fór enn svo að Þröstur rann
fram úr, og allt það sama sem áður
hafði skeð, endurtók sig að undan-
teknu því að nú lét eigandi Þrastar
hann sjálfan ráða hraðanum með
þeim árangri að samreiðin varð
ekki lengri, og Þröstur sannaði, að
það var engin ímyndun, að enn
blundar nokkuð af þrótti æskuár-
anna í æðum hans og að sjálfs-
traust og sigurvissa var enn ólömuð
og þar með lauk þessari þrekraun
á þann veg að eigandi og Þröstur
máttu vel við una.
En víkjum nú sögunni aftur til
Hafnfirðinganna, sem horfðu á
byrjun þessarar baráttu, þegar þeir
náðu hestamanninum, sem hætti að
fylgja Þresti, spurðu þeir hann dá-
lítið undrandi, hvað orðið hefði af
samreiðarmanninum. Hann svaraði
fáu, því hann virtist skorta fúsleik
til frásagnar af atburði þessurn.
Grunaði þá Hafnfirðingana, livað
skeð hefðí og talið féll niður. En
er að skeiðvellinum var komið,
horfðu þeir hýru og þakklátu auga
til Þrastar, þar sem hann stóð mik-
ið sveittur en ekki móður, sem gaf
til kynna að gamla brjóstið og
hjartað væri furðu heilt enn.
Rauk i simann.
Einu sinni um réttaleytið höfðu
gengið óþurrkar og átti eigandi
Þrastar nokkurt hey úti; þó reið
hann austur að Nesi í Selvogi og
gisti þar nóttina næstu fyrir Sel-
vogsréttir hjá Guðmundi Jónssyni
og Ingibjörgu húsfreyju konu hans,
þeim mætu merkishjónum.
En á réttardagsmorguninn er
komið var á fætur, var farið að
birta yfir fjallinu, og er riðið var á
stað í réttirnar kom mönnum sam-
an um, að í dag yrði heyþurrkur
vestanfjalls.
Tók þá eigandi Þrastar skjóta
ákvörðun, hætti við réttarferð, en
hugðist freista þess að ná lieim fyr-
ir hádegi til að breiða hey sitt.
Kvaddi því Selvogsinga og hélt
heim á leið og var þá kl. hálf átta.
Þröstur var heimfús og viljugur
og bar fljótt yfir. En er komið var
að fjallinu og brekkunum steig eig-
andi Þrastar af baki við hverja
stóra brekku og teymdi Þröst laus-
an upp til að verjast því að hann
mæddist, því greitt var riðið á
milli. En í Stóra-Leirdal, sem er
nær miðju fjalli, var áð litla stund,
en nóg til þess að Þröstur pissaði,
og þá var nú fljótt haldið af stað
aftur, en vegurinn svo argvítugur,
að ekki er hægt að lýsa, liafði þá
verið óruddur um fjölda ára og er
í dag, en með undraverðri leikni og
hraða rann Þröstur yfir þessar tor-
færur á þessum grýtta fjallvegi þar
sem öræfakyrrðin og þögnin var svo
algjör í þetta sinn að ekki einu
sinni rjúpukarri rauf hana, því nú
var komið haust og flestir mófugl-
ar farnir og hinir hljóðir, sem eft-
ir voru. Brátt er kornið á Kerling-
arskarð, þá sér vestur yfir, um leið
svífur tígulegur fálki yfir þeim fé-
lögum og virðist gefa þeim gaum
nokkra stund. En nú fer ferðin að
sækjast vel, hallar ört undan fæti,
það syngur í klöppunum undan
hófaslögum Þrastar því hér eru
sléttar liellur og klappir á löngu
færi, loks er stígið af baki í Miklu-
dölum, kyrrað litla stund, haldið
síðan af stað aftur og riðið greitt.
Klukkan ellefu er stigið af baki
lieima, og Þresti sleppt í túnið. Eig-
andinn ríkur í símann, símar austur
að Nesi til að fá staðfestingu á tím-
anurn, hittir að máli Ingibjörgu
liúsfreyju, sem naumast trúir því
að hún sé að tala við næturgestinn,
sem kvaddi hana með liandabandi
fyrir röskum þremur og hálfurn
klukkulíma, þó var það nú svo.
Þessi vegalengd var venjulega
riðin á 5—6 klukkutímum, og þá
var vegurinn ruddur á hverju vori,
svo þetta var nokkur þrekraun, sem
Þröstur vann þarna, en ekki lagðist
liann um daginn, og daginn eftir
sá ekkert á honum, svo hann hefur
ekki tekið þetta rnjög nærri sér.
Felldur og heygður.
Margar fleiri sögur mætti segja
af litla jarpa ættsmáa hestinum,
sem fæddist að Lónakoti vorið 1923.
En nú er hann allur, og jörðin og
rnoldin hafa bráðum geymt hann í
15 ár, og á gröf hans hvílir steinn,
sem nafn hans o. fl. er höggvið í.
Því haustið 1947 var hann felldur
og heygður framan í Lambafelli í
Krýsuvíkurlandi, þar blasir við
fagurblátt vatn í fögrum fjalladal,
grösugar hlíðar og vellir er góðhest-
ar Hafnfirðinga fá að njóta unaðar
sumarsins frjálsir í faðmi íslenzkra
fjalla.
Er einn af þeim mönnum, sem
tóku gröf Þrastar, hafði gengið frá
gröfinni, strauk liann svitann af
enni sér, tyllti sér niður og tók upp
blað og blýant.
Þessi maður var Jón Þorleifs-
son bóndi og kirkjugarðsvörður í
Hafnarfirði. Hann gjörþekkti lífs-
feril Þrastar frá upphafi, og að lok-
um fylgdi hann honum síðasta
spölinn að gröfinni.
Og fyrri kveðju og minningarstef-
in, sem hér fara á eftir orti Jón á
lítilli þúfu við hinzta hvílustað
Þrastar, en hin orti Guðmundur
kennari Þórarinsson í Hafnarfirði.
Kveðju og minningarstef.
Lífs á foldu laginn hljóp,
lítt var gefinn frestur.
Góðhesta í glæstum hóp
gæðingurinn mestur.
Skeikaði aldrei fráum fót,
fannst á enginn löstur.
Jafnt mig barstu um götu og grjót
góði snjalli Þröstur.
Kraft og fimi, þrotlaust þrek
þreyttir oft til dáða.
í aldarfjórðung lífið lék,
ljúft við okkur báða.
Þó að breytist tíðin tvenn
tendruð aldamóði.
Lifðu heill — ég á þig enn
yndisþjónninn góði.
J. Þ.
fiá
Horfinn seiðir hestnrinn
hratt um greiða völlu.
Eða lieiðar hugur minn
hleypur skeiði snjöllu.
Þröstur snarpur þýtur drög
þekkurn varpar seiði.
Eins og harpa hófaslög
hljóma á garpsins skeiði.
Landsins tindra tígin svið,
töfrar binda hjarta.
Þreyðu yndi — þjótum við,
þúsund myndir skarta.
Hestur minn við hressum lund,
hvergi finnum trega.
Spretti ei linnum, geysum grund
gleðjumst innilega.
Þegar svo ég allur er,
ekki hallar móði,
lineggi snjall þá heilsar mér,
heilla kallinn góði.
G. Þ.
Hafnfirðingur á götu.
Hver er hann?