Heimilisblaðið - 01.03.1972, Blaðsíða 6

hvað hann væri liættulegur. En menn verða
líka að hafa það í huga, að þar sem górillu-
apinn er svo sjladséður, að jafnvel þeir, sem
mest liafa ferðast um í Afríku hafa aðeins
mætt honum örsjaldan. Yera kann, að Du-
Chaillu hafi verið óheppinn, og mætt þarna
sérstaklega illvígum einstaklingi ,því górillu-
apar geta verið — alveg eins og við mennirn-
ir — bæði friðsamir og árásargjarnir.
Martin Johnson skýrir frá því, að í fyrsta
skipti sem hann mætti górilluapa, hafi hann
orðið eins og lamaður og ekki getað hreyft
legg né lið. Hann hafði orðið fyrir árásum
af villtum fílum, æðandi nashyrningum og
öskrandi ljónum, en ekkert af þessu væri
sambærilegt við þá tilfinningu sem greip
hann, þegar liann stóð frammi fyrir risavöxn-
um apanum, ægilegum utlits með blóðrauð-
an tanngarðinn og vígtennur, sem mest líkt-
ust sverðum, sem huldust að mestu, þegar
hann urraði. En þó leit hann ekki á górillu-
apann sem hættulegt dýr. Pramkoma hans
var svo ógnvekjandi til þess, fyrst og fremst,
að hræða hinn óboðna gest frá því að ráðast
á maka hans og afkvæmi. Þótt apinn væri
með drápssvip og hinn grimmdarlegasti, réðst
hann ekki á neinn af leiðangursmönnum Mar-
tins.
Górilluapinn lifir að mestu á safaríkum
ávöxtum, nýjum bambusteinungum og hin-
um mjúku stönglum af fingurbreiðu grasi. Þó
kemur fyrir að ungar ræni fuglahreiður til
að ná eggjum og ungum. I þurrkatímunum,
þegar erfitt er að ná í gómsæt blöð og ávexti,
ráðast aparnir mn á akra hinna innfæddu
og'valda miklum spjöllum. Negrarnir reyna
að flæma þá burtu, með því að fara í hóp-
um um akrana æpandi og berjandi bumbur.
Takist ekki að reka apana burtu á þennan
hátt, reyna negrarnir að reka þá á flótta
með skipulegri vopnaðri árás.
í sannleika sagt vilja negrarnir ógjarnan
lenda í útistöðum við górilluapana, sem þeir
óttast meira en nokkurt annað dýr skóganna.
En þegar negrarnir eru í hópum á opnu
svæði reynast þeir venjulega sigurstranglegri
og aparnir virðast einnig skilja að kraftar
þeirra og lagkænska, sem næstum alltaf færir
þeim sigur í frumskóginum, þar sem barist
er í návígi, gagnar ekki, þegar berjast á við
negraflokka, vopnaða eitruðum örvum, á ber-
Aðalóvinur górilluapans er pardusðyrið, sem liann
rœður þó veí við.
svæði, og þess A'egna hefja aparnir skipulegt
undanhald til heppilegri vígstöðva.
Ef viðureign milli apa og negra æt'ti sér
stað í frumskóginum, mundi bardaginn í
flestum tilfellum enda með því að górillu-
apinn grípur negrann með ótrúlegum við-
bragðsflýti og bókstaflega tætir hann í sund-
ur. Þarna, á landareign apanna, er ótti negr-
anna við þetta dýr svo mikill, að þeir yfir-
gefa byggð sína, ef mannaparnir gerast of
nærgöngulir.
Górilluaparnir lifa fjölskyldulífi. Hver
fjölskylda er venjulega eitt karldýr, nokkur
kvendýr og hópur unga. Sem sagt fjölkvæn-
islíf og stór barnaliópur. Stundum safnast
nokkrar fjölskyldur saman og mynda hjörð,
sem telur 30—40 apa. Af frásögnum frá
ýmsum tímum, frá Evrópubúum, sem haft
hafa tækifæri til að fylgjast með lífi górill-
anna í skógunum, er hægt að gera sér grein
fyrir fjölskyldulífi þeirra.
Eins og flestar plöntuætur eru górillu-
fjölskyldurnar á flakki í fæðuleit, og dvelja
sjaldan meira en ema nótt á sama stað. Und-
50
HEIMILISBLAÐIÐ