Í uppnámi - 24.12.1901, Page 16

84
ritmennsku og prýtt og auðgað skákbókmenntirnar á síðustu 50 árum;
það -verður að nægja að nefna menn eins og Englendingana: Bolton,
Brown of Bridport (d. 1863), White (of Sunbury), Healey, Laws, frú
Baird; Ameríkumennina: Loyd, Cook, Cheney (d. 1861), T. M. Brown
(d. 1875), Shinkman, Wúrzburg (þessir tveir síðastnefndu af þýzkum
ættum), Carpenter og A. F. Mackenzie (frá Jamaica); Þjóðverjana:
Anderssen (d. 1879) — öllu fremri sem taílmaóur, Klett, Kling
(d. 1876) og Horwitz — þessir tveir sömdu flest í sameiningu og dóu
sem enskir þegnar —, Kohtz og Kockelkorn, Schrúeer, Gott-
schall, L’hermet og Bayersdoreer (d. 1901); Austurríkismennina
(þýzku): Bayer (d. 1897), Pongracz (frá Ungverjalandi, d. 1890),
Willmers (d. 1879) og Berger; Austurríkismennina bæheimsku, sem
af öllum þjóðarskólum standa fremstir: ChocolouS, PospiMl, Kon-
delík, Erlin, Dobruský, Tróala, Mazel og marga aðra; Norður-
landabúana: Schultz (d. 1869), Geijerstam (d. 1890), Fridlizius,
Jonsson og Ros (alla úr Svíaríki), Jespeiisen, Möller og Sörensen
(d. 1896) (frá Danmörku); Rússana: Troitzky, Galitzky, Maximov og
síðast en ekki sízt hinn fjölfróða skákskýranda Jaenisch (d. 1S72);
Italana: Orsini (d. 1898), Valle og Corrias; Spánverjana: Tolose y
Carreras, Vazquez (d. 1901) og Marin; ennfremur hafa fjarlæg lönd
eins og Brasilía, Indland og Astralía átt nokkra skákdæmaliöfunda, er
kunnir hafa verið fyrir utan ættlönd sín.
Margir hinna helztu skákdæmaliöfunda hafa gefið verk sín út
sérstaklega; ennfremur hafa ritgjörðir um skákdæmalistina verið
samdar af skákrannsökurum eins og Max Lange (d. 1900; “Hand-
bucli der Scliacliaufgaben” 1862), Johann Berger (f. 1845; “Das
Schachproblein” 1884 og “Theorie und Praxis der Endspiele” 1890),
Andrews (d. 1887) og Planck (“The Cliess Problem ” 1886),
Laws (“The two move Chess Prohlein” 1890), Valle (“L’arte di
costruire i problemi” 1891), Galitzky (“Um hugmynda-lfkingu í skák-
dæmum,” rituð á rússnesku og gefin út sérstök 1900, en hafði áður
verið birt í tímariti) og framar öllum Loyd (“Cliess Strategy” 1878),
sem skýrir hina stóru ritgjörð sína með dæmum eptir sjálfan sig.
Eins og þing eru haldin fyrir taflmenn, þannig er nú opt boðað til
skákdæmasamkeppni (“Problem Tournaments”), þar sem veitt eru
verðlaun fyrir hin beztu dæmi; vanalega bjóða ritstjórar eða út-
gefendur skákdálka og skáktímarita til þessa. Til slíkrar keppni
eru send skákdæmi úr öllum áttum og þaó jafnvel úr fjarlægustu
löndum; og vissulega kunna þeir, sem eigi eru inni í skák-
dæmalistinni, að undrast, er þeir sjá hve miklu góðir skákdæmahöf-
undar fá afkastað.
Eitt minni háttar tafl á rætur sínar að rekja til skáktaflsins.