Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1931, Blaðsíða 68

378
Trúarbrögð og kristindómur.
IÐUNN
nefnda. Pað kemur upp úr dúrnum, að pegar aðrii*
segja „stóll“, segir síra Gunnar „borð“, og í því ligg-
ur aðaimunurinn. Hann notar önnur orð um hlutina en
ég og fiestir aðrir. Það, sem hann nefnir trúarbrögð, er
venjulega kallað játningabundin, ualdboðin kreddutrú,
og paö, sem hann kallar efnishyggju, veit ég ekki betur
en að heiti munuísindi. Séu orð síra Gunnars með ein-
földum útreikningi pýdd á mælt mál, veröur varla úr
peim lesið annað en pað, sem flestir prestar pjóðkirkj-
unnar eru nú sammála um, að valdboðin kreddutrú.
hljóti að vera peim andstæð, sem byggja viJja á vís-
indalegri hugsun. Þetta er einfaldur sannleikur, sem
menn hafa gott af að hugleiða sér til sálubótar. En af
honum leiðir ekki, að efnishyggja (p. e. materialismi)
sé kóróna vísindanna eða vísindin andistæða trúarbragð-
anna, ef orðin eru notuð \ algengri merkingu.
Nú mun pykja sanngirni af mér að segja, hvernig
ég skil orðin „efnishyggja11 og „trúarbrögð".
Efnishyggja er sú stefna, sem byggir á efninu sem
undirstöðu og uppistöðu tilverunnar og lítur á alla and-
lega starfsemi mannsins sem afleiðingu efnisbreytingar
líkt og pegar gufu leggur upp af grautaTpotti. Efnis-
hyggjan strikar yfir alt, sem ekki er ápreifanlegt og
sýnilegt, svo sem guð, sál og par af leiðandi ósýnilega;
tilveru í öðrum heimi. Þess vegna er pað hrein og
bein fjarstæða að kalla spíritista efnishyggjumenn,
Það væri gaman að sjá framan í Sir Oliver Lodge og
Sir Conan Doyle vio slíkar nafnbætur.*) En jafnvel pó
að spíritisminn sé látinn liggja milli hluta — en
]>ess er pó engin ástæða — hafa uppgötvanir í öðrum
greinum vísindanna valdið stórkostlegri byltingu i
mentaheiminum, sem áður var gegnsýrður af efms-
*) Smbr. hið merka rit liins siðarnefnda: „History of Spiritualism .