Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1931, Síða 89

ÍIÐUNN
Bækur.
399
löngu áður var frægð hans grunnmúruð orðin í öðrum
álfum heims.
En síðan Upton Sinclair fór að fá áheyrn heimsins, hefir
ritmenska hans tekið eigi all-litlum breytingum. Fyrir pykk
eyru verður að hrópa hátt. Og framan af ritferli Sinclairs
er á honum ótvíræður norrænn víkingabragur, þar sem
liann geysist fram, blóðugur 1il axla, bítur í skjaldarrendur
og öskrar í eyru heimsins allar þær svívirðingar auðvalds-
ins ameríska, sem vakið hafa viðbjóð hans og reiði. Fyrir
ofsa ádeilunnar verður alt annað að víkja. Og því er það,
að er við lesum bækur eins og „The Jungle“, þar sem flett
er ofan af ósvinnum þeim, er við gengust i sláturhúsunum í
Chicago, þá rekur oss að vísu í rogastanz yfir krafti árós-
arinnar, en um leið finst oss ef til vill nokkuð á skorta að
fullnægt sé þeim listrænu kröfum, sem við erum vanir að
gera til skáldsögu.
Á seinni árum gerist þess ekki þörf fyrir Sinclair að rífa
sig upj) úr öllu valdi. Hann veit, að það er hlustað á hann
án þess. Og með því hafa bækur hans orðið rólegri, l>reið-
ari og — betri. Hafi hann áður gengið til orustu vopnaður
þungri gaddakylfu, vegur hann nú með sárbeitlu sverði. Pví
það er ekki svo, að hann hafi slakað á kröfunum eða taki
nú þyrmilegar ó mannfélagsmeinunum en áður. En nú veit
hann, að efnið sjálft — sjálfir atburðirnir, sem hann velur
til frásagnar, tala nægilega skýru máli, þótt höf. gangi ekki
fram fyrir skjöldu og öskri sig hásan til að vekja athygli á
þeim. Svo gefst honum betra tóm til að sinna kröfum listar-
innar. Með hverri nýrri bók, sem frá honum kemur, treystir
hann grunnmúr sinna róttæku skoðana og hvessir örvar
sinnar hlífðarlausu ádeilu. En jafnframt leggur hann meiri
og meiri rækt við skapgerðir persóna sinna, skygnist æ
dýpra í feálarlíf þeirra. Og mun hann þó aldrei kafa undir-
djúp mannssálarinnar á Ibsens vísu eða Dostojewskis. Slíkt
skoðar hann sennilega aldrei sem hlutverk sitt.
Bardagamaður er Upton Sinclair fyrst og fremst. Sem
skáld færist hann stöðugt í aukana. Höfuðrit sín, þau, er
lengst munu halda á lofti nafni hans, hefir hann skrifað á
seinni árum. Nýlega komst ritdómari einn svo að orði um
hann, að síðasta bók hans væri ávalt sú bezta.
„Jinnnie Higgins", sem Bókmentafélag jafnaðarmanna hef-