Kirkjuritið - 01.03.1938, Blaðsíða 38

116
Friðrik A. Friðriksson:
Marz.
vel, og gegn henni beitir hann allri árvekni, liyggindum
og harðfengi. Það er sú hættan, sem mest sker í augu
og allir skilja, og allir menskir menn vilja leggja sinn
skerf til að afstýra. En til eru aðrar liættur, sem sér-
staldega lig'gja í leyni fyrir sjómanninum, lævísar og' i-
smeygilegar hættur, sem þeir einir sjá, er opna augun
vel. Ég á við þær sálarlegu og félagslegu liættui', sem
mengað geta persónulegt manngildi sjómannsins, gert
liann snauðari af skilningi, áhyrgðartilfnningu, hófstill-
ingu og góðvild, og þvi öðru, senx einkum gerir mann
að manni.
Jafnvel beint i eðli sjálfrar sjómenskunnar er nokkura
slíka hættu að finna, ef vel er að gáð. Ægir er kviklynd-
ur, kaldlyndur; liann er illa „tilslettinn“ í umgegni, eins
og maður hefir konxist að orði. Sá sem ár eftir ár, og æfi-
langt, sætir aðhúð hi'anaskapar og liörku, má vera sér-
staklega vakandi og Vel gerður, ef slíkt á ekki að ná að
menga hans eigið skapferli. Því að hann á það mjög á
hættu, að verða sjálfur kaldlyndur, liranalegur og ,.til-
slettinn“, — að fá einslcoxxar sigg á simx innri mann, sem
gerir hann ónænxan, óþýðaxx og vorkunnarlítinn. Af tveim
gagnólíkum orsökuixi verða menn vorkunnar-litlir eða
— lausir, — annarsvegar af þvi, að þeir liafa haðað í
rósum frá fæðiixgunni, jxekkja exxga skókreppu lífskjar-
anna og geta ekki sett sig í annara spor, hinsvegar af
þvi, að þeir liafa sætt svo xxxikilli hörku og linjaski unx
dagana, að þeir eru ox'ðnir liarðnaðir, þykkskinnaðir,
samúðarsljóir. í flestum af hinum fjöldamörgu sjó-
mannasögum, sem til eru, kemur liann franx, þessi harðn-
aði maður, ruddalegur i orði, tillitslaus við lítilmagnann.
1 þeim sögum finnuni vér og jafnan liinn manninn, —
og teljunx liann meiri og sannari mann — senx andæfir
ruddaskapnunx, hregður hlífiskildi yfir orkusmáa og ó-
vana ungmennið, og' hvetur til siðgæðis og sátta. Vér get-
um fallist á lífsspekina í því, að „enginn vei’ði óbarinn
hiskup“, að þægindadýrkun og linkuleg hlífð við sjálf-