Kirkjuritið - 01.12.1974, Síða 37

Stólpi á sínum stað
Einn hinna helztu höfðingja í íslenzkri bœndastétt á þessari öld, Þor-
steinn Sigurðsson á Vatnsleysu, var héðan kvaddur 11. október þessa
árs. Hann varð liðlega áttrœður og hélt andlegri reisn sinni til dauða-
stundar.
Það er kunnugra en frá þurfi að segja, að kirkjuhöfðingjar margir
hafa verið í Biskupstungum. Kirkjur eru þar einnig fleiri en í öðrum
sveitum, enda hefur svo sagt verið stundum, að allir fyrirmenn í sveit-
inni vœru guðsmenn, — trúnaðarmenn safnaða sinna með einhverjum
hœtti. Þorsteinn á Vatnsleysu varð þjóðkunnur foringi bœnda 1 veraldar-
efnum. Hitt vissu fáir nema Tungnamenn, að hann var máttarstólpi í
húsi Guðs. Nœrri fermingaraldri var hann kallaður til að syngja í sókn-
arkirkju sinni á Torfastöðum, nauðugur þó sakir feimni. Raust hans bar
flestum raustum hœrra í því húsi hátt á sjöunda tug ára. Síðar varð hann
oddviti safnaðar síns um fjóra áratugi.
Trú foreldra hans var honum mjög hugstœð, og varla mun honum hafa
enzt annað vegarnesti betur að heiman en trú og hollusta við það, sem
heilagt var. Húslestur var lesinn hvern helgan dag á bernskuheimilinu,
og það eins þótt messudagur vœri. Afrœksla helgra tíða var þar talin
til ómennsku.
Að tvennu leyti var Þorsteinn nœsta fágœtur maður: — Hann kunni
að vera með sér eldri mönnum. Hann vissi hverjum virðing bar og holl-
usta og fór þar ekki í manngreinarálit. Og trúmennska hans og skyldu
rœkni við þá jörð, sem honum var heilög, — hús Guðs og helga dóma,
var einstök. Þar var hvorki spurt að presti né öðrum mönnum, ekki að
vináttu né vinsœldum. Þegar hringt var klukkum til tíða, var hann á sín-
um stað, ef þess var nokkur kosfur. Engir mannlegir brestir né torfœrur
urðu að þröskuldi, svo sjálfrátt vœri. Bœn sína las hann þar og skrýddi
prest sinn, — trúr í hinu smáa og taldi þá skyldu œðsta. Hvenœr sem
hátíð var eða nokkuð það, er verða mátti til eflingar menntun, mann-
gildi og helgum dómum í Biskupstungum, var hann þar kominn ótrauður
°g kom ekki annað til hugar. Síðasta helgan dag, er hann lifði, var hann
því staddur í SkáIholtskirkju. Þann sama dag stjórnaði hann raunar eirin-
'9 fundi í Skálholti.
Þorsteinn var tvívegis til þess kallaður að flytja rœður á hátíðasam-
komum í Skálholtskirkju. Önnur þeirra er hér prentuð með leyfi konu
hans, frú Ágústu Jónsdóttur.
Með þökk og virðing. G. Ól. Ól.
323