Nýjar kvöldvökur - 01.01.1947, Blaðsíða 16

2
SÍÐASTI KONUNGUR ISLENDINGA
N. Kv.
en skilningur lians sar svo nænnir, að hann
kvaddi íslendinga sejn góður vinur, þó að
sjónarmið hans og þeirra væri mismunandi.
*
Kristján konungur Tíundi var fæddur
26. septemher 1870 í Charlottenhmd-höll,
þar sem foreldrar lians höfðu þá aðsetur,
Friðrik ríkisarfi, sonur Kristjáns Níunda
og drottningar hans Ixtuise, og Louise krón-
prinzessa, dóttir Karls XV. Jóhanns, Svía og
Norðmanna konungs, og drottningar hans
Lovísu, er var hollenzk prinzessa, en prúss-
nesk í móðurætt. Var Vilhjálmur I. Prússa-
konungur og þýzkur keisari móðurbróðir
Lovísu Svíadrottningar. En Karl konungur
var sonarsonur ættföður Bernadotte-ættar-
innar á konungsstóli Svía, Karls XIV.
fóhanns.
Þeim Karli konungi XV. og Lovísu
drottningu varð aðeins tveggja ljarna auð-
ið, og dó annað þeirra (sontir) á barnsaldri,
og lifði þá eftir ein dóttir, Lovísa, er giftist
inum danska ríkisanfa, Friðrik, 28. júlí
1869. Var hún þá 18 ára að aidii, en kon-
ungsefni 26 (f. 3. júní 1843). Innilegur fögn-
ttður var ríkjandi bæði í Danmörku og Sví-
þjóð útaf kvonfangi Friðriks ríkisarfa.
Inn nýfæddi prinz var skírður á fæð-
ingardag móður sinnar, 31. okt., í hallar-
kirkjunni í Kristjánsborgarhöll, og hlaut
nafnið Kristján Karl Friðrik Albert
Alexander Vilhjákmur.
Kristján konungur Níundi, er setið hafði
að ríkjum nærfellt sjö ár, er sonarsonur
hans fæddist, tilkynnti fæðingu prinzins við
setningu ríkisþingsins danska 2. október
1870.
Karl konungur XV. andáðist árið 1872,
og tók þá Oscar prinz bróðir hans við kon-
ungdómi í Svíþjóð (Oscar II.), faðir núver-
andi Svíakonungs, Gustafs V.
Næst elzti sonur Friðriks ríkisarfa og
Louise krónprinzessu var Karl prinz (f. 3.
ágúst 1872), er síðar tók konungdóm í Nor-
egi með nafni Hákonar VII. Alls voru börn
Friðriks ríkisarfa og Louise prinzessu 7 að
tölu, og komust öll npp. Kunnust þeina
urðu elztu synirnir tveir, er báðir urðu 'kon-
ungar. Þar sem lítið var miseldri þeirra
bræðra, voru þeir látnir fylgjast að til náms
i barnæsku og til fermingar. Vorið 1887
voru þeir fermdir. Var Paulli hirðprestur
fermingarfaðir þeirra. Kristján konungsefni
var nú látinn hefja undirbúning til stú-
dentsprófs. Það hafði ekki kprnið fyrir áður
í Danmörku, að prinz tæki stúdentspróf, og
vakti þessi nýjung því mikla athygli. Lauk
konungsefni stúdentsprófi í stærðfræði- og
náttúrufræðideild vorið 1889. Hóf hann her-
þjónustu þegar að afloknu stúdentsprófi, en
er hann varð 18 ára (haustið 1888) var liann
gerður riddari af fílsorðunni, og valdi hann
sér þá kjörovðið: ,,Min Gud, mit Land og
min Ære“ (Guð nvinn, land mitt og heiður
minn).
Kristján prinz var mjög hneigður fyrir
herþjónustu alla tíð, og gerði sér far um að
afla sér senv víðtækastrar þekkingar á her-
málefnum í liðsfov ingjaskóla og í skóla verk-
fræðingaliðsins.
Það var nvargbreytt líf Kristjáns konungs-
efnis, ekki sízt á æskudögunv, þá er afi hans
og amvna lvéldu lvirð að sumrinu í Fredens-
borg, og börn þeirra, tengdasynir og tengda-
dætur og barnabörn dvöldust þar, sér til
lvvíldar og lvugarhægðar. „Afi Evrópu", eins
og Kristján IX. var kallaður af mörguvn síð-
ustu tvo áratugi ævi sinnar, var þessi árin
með Louise drottningu sinni umkringdur
al’ mörguni helztu furstunv áffunnar. Þar
voru sunvar eftir sunvar Alexander III.
Rússa-zar og Dagnvar keisarinna, dóttir
Kristjátis IX., Játvarður, prinz af Wales (síð-
ar Bretakonungur VII.) og Alexandra prinz-
essa, systir Dagmar, Þyri hertoginna af
Kunvbara'landi, gift Ernst August hertoga,
er Prússar svældu Hannover undan 1867.
Kallaði Kristján IX. Dagnvar sína vitru dótt-
ur. Alexöndru sína fögru dóttur og Þyri sína
góðu dóttur.