Sjómannadagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 32

Sjómannaskólinn í Reykjavík
Á fundi sameinaðs Alþingis 18. marz s.l. var til umræðu fyrirspurn frá Gils Guð-
mundssyni um lóð Sjómannaskólans. Var í fyrsta lagi spurt um það, hvort takmörk
lóðarinnar hefðu verið endanlega ákveðin, og í öðru lagi, hvort gerðar hefðu verið ráð-
stafanir til að skipuleggja Ióðina og koma henni í sómasamlegt horf. Fer hér á eftir
ræða sú, sem fyrirspyrjandi, Gils Guðmundsson, flutti við þetta tækifæri.
Árið 1941 var hafizt handa um
undirbúning að byggingu nýs sjó-
mannaskóla hér í Reykjavík. Þar
skyldi verða húsakostur nægur fyr-
ir helztu menntastofnanir sjómanna-
stéttarinnar, svo sem stýrimanna-
skóla og vélstjóraskóla. Á skömm-
um tíma var á fögrum stað í bæn-
um reist veglegt hús, enda þótti ekki
annað sæma en hafa hér á nokkurn
myndarbrag, þegar loks var hafizt
handa um að reisa menningarsetur
íslenzkra sjómanna. Var í umr. um
mál þetta, bæði hér á Alþingi, af
hálfu ríkisvalds og dagblaða lögð á
það áherzla, að þjóðin ætti sjó-
mannastéttinni svo mikið að þakka
og afkoma þjóðarbúsins væri svo háð
dugnaði hennar, kunnáttu og at-
gervi, að sjálfsagt væri að veita sjó-
mannaefnum sem bezt menntunar-
skilyrði. Reykjavíkurborg vildi fyrir
sitt leyti heiðra sjómannastéttina og
stuðla að því, að menntasetur henn-
ar kæmist upp með því að gefa undir
skólann stóra lóð á ágætum stað. Um
þetta segir svo í skýrslu þeirri um
byggingu skólans. sem lögð var í
hornstein skólahússins, þegar vígslu-
athöfn þess fór fram vorið 1944:
„Bæjarstjórn Reykjavíkur hefur
gefið lóð undir húsið og aðrar bygg-
ingar, sem reistar kunna að verða í
sambandi við skólann, en endanleg
takmörk lóðarinnar hafa ekki enn
verið ákveðin.“
I ræðu Friðriks V. Olafssonar,
fyrrv. skólastjóra Stýrimannaskól-
ans um byggingamál skólans fluttri
við sama tækifæri segir á þessa leið
með leyfi hæstv. forseta:
„Byggingarnefndin skoðaði nokkra
staði í bænum og nágrenni hans,
sem til greina gátu komið og varð
sammála um að mæla með þeim stað,
sem skólinn hefur nú verið reistur
á. Skýrði hún ráðun. frá því með
bréfi dags. 23. júlí 1944 og lagði
jafnframt til, að skólinn fengi til
umráða nægilega stóra lóð, til þess
að hægt yrði að koma þar fyrir þeim
byggingum, sem æskilegt þætti að
reisa í sambandi við skólann, svo
sem leikfimishúsi og vélahúsi,
kennarabústöðum og sjóminjasafni.
Jafnframt vakti fyrir n. að tryggja
það, að þessar byggingar fengju
notið sín þannig, að ekki verði aðrar
Lyggingar reistar nálægt þessum,
svo að byrgi fyrir frjálsa útsýn.
Ráður. sneri sér til bæjarstjórnar
Reykjavíkur með tilmælum um, að
bærinn legði skólanum til umrædda
lóð endurgjaldslaust. Eftir að hafa
fengið áiit skipulagsnefndar ,sem
mælti með því, að skólinn yrði reist-
ur á þessum stað, samþykkti bæjar-
stjórn á fundi sfnum 2. október sam-
kvæmt till. bæjarráðs að gefa skól-
anum lóðina, þótt endanleg takmörk
hennar verði ekki ákveðin fyrr en
síðar. Jafnframt lofaði bæjarstjórn
að ráðstafa ekki svæðinu þannig, að
hætt veiði á, að þær byggingar, sem
reistar verða í sambandi við skól-
ann, fái ekki notið sín.“
Þetta voru ummæli fyrrv. skóla-
stjóra Stýrimannaskólans. Nú, 20 ár-
um síðar, situr allt við hið sama að
því leyti, að lóð Sjómannaskólans
hefur ekki verið, að því, er ég bezt
veit, endanlega ákvörðuð eða form-
lega afhent. Hins vegar hafa þegar
verið teknir undir byggingar nær
6000 fermetrar af því svæði, sem
forráðamenn skólans töldu æskilegt,
að hann hefði til umráða og munu
hafa fengið fyrirheit eða a. m. k.
ádrátt um, að honum væri ætlað.
Á lóðinni er nú risin allstór kirkja.
Þar mun í ráði að reisa tækniskóla
og eitt eða jafnvel tvö hús sóknar-
presta Hallgrímssóknar. Mikið hef-
ur verið byggt umhverfis skólann
og enn er sótt fast á að fá að reisa
byggingar á skólasvæðinu. Og lóðin
sjálf hið næst skólanum er að mestu
leyti með sömu ummerkjum eins og
hún var í upphafi fyrir utan lagn-
ingu nauðsynlegra akbrauta hefur
svo til ekkert verið gert, til þess að
fegra hana eða prýða á nokkurn
hátt.
Þetta lóðamál skólans er fyrir
löngu orðið eiganda hans, íslenzka
ríkinu, til mikils vansa. Skólahúsið
nýtur sín engan veginn eins nú, eins
og það gerði í upphafi, meðan veru-
lega rúmt var um það. Og fáist ekki
tafarlaust útmælt Sjómannaskólan-
um til handa svo stórt landssvæði,
sem nú verður framast viðkomið,
ber ég hinn mesta kvíðboga fyrir
Sjómannaskólinn, aðaldyr.
18 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ