Sjómannadagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 52

Samvinna er ,,allt sem þarf"
Eftirfarandi grein er eftir forseta
fiskveiðinefndar Sovétlýðveldanna, A.
lshkov. Þýdd úr „Sovét union", jan-
úarhefti 1964.
Greinin er athyglisverð. Hún sýnir
hvernig ráðamenn austur þar líta á
fiskveiðimálin, sem oss íslendingum
eru svo mikilvæg.
H. ].
Hve margir fiskar eru í sjónum?
Fiskiveiðar eru að líkindum elzti
atvinnuvegur í heimi, sem sífellt fer
vaxandi og hin síðari ár með risa-
skrefum. Fiskimenn nota fullkomn-
ari veiðitæki og veiðisvæðin færast
lengra og lengra á haf út. Veiði allra
þjóða samanlagt jókst úr nálægt
20.000.000 lestum árið 1950, í yfir
40.000.000 lestir árið 1962. Á síðast-
liðnum 20 árum eða nálægt því, fjór-
földuðu Maroccomenn veiði sína,
Angola tífölduðu veiðamar og Perú
veiddi 170-falt.
Þessi öra aukning hefir fyllt ýmsa
menn kvíða, að vísu ástæðulausum,
um að fiskistofnum hafsins sé hætta
búin, hér sé um ofveiði að ræða. En
sannleikurinn er sá, að þessi mikla
aukning veiðanna er sönnun þess hve
gífurlega miklar fæðubirgðir man-
kynið á í úthöfum hnattarins. Þetta
er í rauninni aðeins byrjunin á því,
að nytja þessar miklu birgðir af
protein sem þarna eru fyrir hendi.
Heimshöfin þekja meira en 70% af
hnettinum, og talið er að um 150.000
tegundir af lífverum eigi þar heima.
Organisk efni myndast tvisvar til
þrisvar sinnum örar í sjónum en á
landi, og endurnýjun lífveranna og
vöxtur er að sama skapi hraðari í
sjónum. Þó nú að birgðir þessar séu
miklar, er þó áríðandi að ofnota
þær ekki. Þjóðirnar, — og þá eink-
um þær sem stunda fiskiveiðar, —
verða að hugleiða og gera sér grein
fyrir, hve miklu þær eigi og beri að
skila komandi kynslóðum. Dæmi eru
til um það, að taumlaus veiði og
ónóg þekking á líffræðilegum að-
stæðum, hafa svo að segja útrýmt
tegundum nytjafiska sem voru, sum-
ar hverjar, fluttar á land í svo miklu
magni, að þær urðu nálega verðlaus-
ar. Til dæmis má taka laxinn og
Sakhalin-Hokkadio síldina í Japans-
hafi. Hefir veiðin þar dregist saman
um 90% á næstliðnum 10—15 árum.
Þá er ástandið að því er snertir
hvalastofninn mjög ískyggilegt, sama
má segja um krabbann. Þessar og
aðrar aðstæður sýna nauðsyn þess
að hóflega sé gengið á fiskistofna
sjávarins.
Vísindin koma til skjalanna.
Fiskveiðar eru í rauninni takmark-
aðar við nokkur afmörkuð svæði
heimshafanna. Rannsóknir hafa þó
sýnt að allmörg fleiri álitleg veiði-
svæði eru til, sem enn eru þó lítið
reynd. Til dæmis hefir Indlandshaf
verið talið fátækt af fiski. En vís-
indaleiðangur uppgötvaði þar nýlega
mikið magn af sardínum, makríl,
runner,1) tunny,1) höfrung, hvölum
og sjó-skjaldbökum. Er þetta sérlega
mikilvægt fyrir Asíu og Afríkulönd-
in, sem nú eru sem óðast að auka
fiskiveiðir sínar. Það er vísindunum
að þakka, að Davisundið er nú talið
álitlegt veiðisvæði. Sérfræðingar frá
Sovétríkjunum og Kúbu stunda nú
fiskirannsóknir í Caribbíahafinu með
góðum árangri.
Hinar miklu birgðir af „verðlaus-
um“ fiski í höfunum er dýrmætur
forði, þó að hingað til hafi þær lítt
verið snertar. Af 25.000 fiskitegund-
um sem í sjónum eru, hafa aðeins
360 verið veiddar, og þar af eru um
einn þriðji þeirra sem tilheyra fjöl-
skyldu síldarinnar. Það er ástæða til
að ætla að miklu fleiri fiskitegundir
í hinu mikla protein forðabúri sjáv-
arins verði nytjaðar mannkyninu til
hagsbóta.
I Sovétríkjunum eru margir vís-
indamenn sem rannsaka fiskiveiði-
vandamálið, og hafa yfir að ráða
sérstaklega útbúnum rannsóknar-
skipum. Þeir rannsaka fiskmagnið,
og hvaða áhrif veiðarnar hafa á fisk-
stofninn. Þeir bæta um veiðarfæri og
veiðiaðferðir. Þeir finna líka nýjar
aðferðir til verndar og útbreiðslu
fiskistofna. Stórkostleg áætlun um
flutning á Austurlanda chum og
1) Fisktegundir.
hnúðlaxi til Hvítahafsins og Rar-
enthafsins er nú í framkvæmd.
Margar milljónir af laxahrognum
voru fluttar til klakstöðva við
Hvítahaf frá ströndum Kyrrahafs-
ins, klakið þar og seiðunum sleppt
í ár, og þaðan hefja þau fyrstu ferð
sína út í Atlantshafið. Fleiri slíkar
nýjungar hafa vísindamennirnir
með höndum sem hafa gefizt vel.
Slíkar framkvæmdir geta orðið
miklu árangursríkari séu þær gerð-
ar með vísindalegri tækni á grund-
velli alþjóða samninga og samvinnu.
Til gagnkvœms óvinnings.
Það eru möguleikar á því að gera
heimshöfin að öruggu og vaxandi
matvælaforðabúri. En til þess þarf
alþjóðasamvinnu um takmörkun
fiskveiðanna á vísindalegum grund-
velli. Dæmi um slíka samvinnu er
starf alþjóða fiskveiðinefndar Norð-
Vestur-Atlantshafsins. Nefnd þessi,
sem Sovétlýðveldið er þátttakandi í
er skipuð fulltrúum frá þrettán lönd-
um. Vinna þau saman að rannsókn-
um til aukinnar þekkingar á fisk-
stofnum sjávarins og takmörkun
veiða. sem öllum þjóðum sem hlut
eiga að máli ætti að verða til hags-
bóta. Síðan árið 1956 hefir veiðin á
þessum hluta Atlantshafsins aukizt
úr 1.900.000 lestum í 2.900.000 lestir,
og virðist þó af nógu að taka.
Annað dæmi um ávinning sam-
vinnunnar milli Sovétlýðveldanna,
Bandaríkjanna, Kanada og Japan á
þessu sviði, er takmörkun selveið-
anna á Kyrrahafi. Síðan samvinna
komst á fyrir 6 árum, hefir selastofn-
inn tvöfaldast og veiðin aukist að
sama skapi. Á nýafstaðinni hval-
veiðiráðstefnu í London, urðu full-
trúar frá 5 ríkjum — Bretlandi, Hol-
landi, Noregi, Sovétlýðveldunum og
Japan sammála um raunhæft eftir-
lit með takmörkun hvalveiðanna.
Þar til kjörinn eftirlitsmaður frá
hverju þessara 5 landa skal fylgja
sérhverri flotadeild sem veiðir í
Suðuríshafinu. Heildarveiðin skal
takmörkuð við 10.000 hvali. Allt
þetta mun óefað stuðla að því að
vernda stofninn.
38 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ