Sjómannadagsblaðið

Árgangur

Sjómannadagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 45

Sjómannadagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 45
Þegnr hákarlinn ræðst á hráðina stöðvar hann ferðina með hinum stóru brjóstuggum, teigir haus og skrokk upp á við og glennir kjaftinn upp á gátt. Næst hekkar hann skoltana, nær ör- uggu taki á hráðinni og skekur hausinn og framskrokkinn ofsalega til og frá þar til hann er húinn nð rífa 10 til 12 punda stykki af fiskflykkinu. Hann skekur enn hausinn ofsalega og syndir í hurtu. nægilega mikið sjónum. Þegar há- karl er tekinn til athugunar er hon- um komið inn í litla miðkví og hal- aður í neti með rafmagnsvindu upp að kvíarveggnum. Þar er hann svæfður, svæfingarlyfinu M 222 er úðað í kjaftinn og tálknin, að því foknu er hann halaður upp úr kvínni, í 20 mínútur er óhætt að láta hann liggja á kvíarveggnum og gera þar við hann það, sem áformað var, til ■dæmis er þá látið plast fyrir augu hákarlsins ef nauðsynlegt þykir að loka fyrir sjón hans mn stundarsakir. Rannsóknirnar á Lerner tilrauna- stofunni hafa sýnt að ekki er öruggt að draga alhliða ályktanir af athug- unum á einum hákarli og jafnvel ekki einni tegund hákarla. Rann- sóknir á gagnsemi loftslöngunnar sýndu, að af hópi 12 tígris-hákarla stöðvaði slangan aðeins 1. en 11 syntu leiðar sinnar eins og slangan væri ekki til. Oft hefur komið á dag- inn að hópur 6 eða 7 sítrónu-hákarla sýna meiri áhuga á beitu og ráðast á hana með meira offorsi en einn ein- stakur hákarl. Tilraunimar sýna að áríðandi er að kynna sér, sem bezt allt, sem lýtur að fæðuöflunaraðferðum teg- undar áður en hún er tekin til með- ferðar. Vitneskjan um að sítrónu- hákarlar eru athafnasamari við fæðuöflun á kvöldin og nóttunni og að þeir éta stundum ekkert dögum saman ef hitastig sjávarins fer niður fyrir 65 gráður Fahrenheit, getur haft úrslitaþýðingu þegar meta skal árangur margra tilrauna. Þess vegna eru hópar hákarla sömu tegundar athugaðir en ekki eingöngu einstakir hákarlar. Almenningur hefur löngum litið svo á að lyktnæmi hákarlsins væri mikið, að segja mætti um þá skepnu að hún væri „syndandi nef“. Líffæra- gerð hákarlsins styður þessa skoðun að talsverðu leyti. Nasaholumar eru neðan á hinum flata snúð rétt framan við kjaftinn. Þær opnast inn í víða bolla eða poka sem sem eur fóðraðir með vefjafellingum. Lyktarfmmurn- ar eru í vefjum fellinganna, sem stækka mjög hið lyktnæma yfirborð pokanna. Þegar hákarlinn fyllir kjaftinn af sjó til að fá loft í tálknin, sogast dálítill sjór inn í og út úr hin- um lyktnæmu pokum. Kjötkendir flepar skilja á milli innstreymis og útstreymis í pokunum. Lyktarfærin eru því allt af böðuð af streymandi sjó, hvort sem hann er á hreyfingu eða heldur kyrru fyrir. Hamarshaus- inn er hinn sérkennilegasti allra há- karla, á honum er mjög langt á milli nasaholanna. Þærer u sín við hvorn enda „hamarsins“. Staðsetning nasa- holanna og sú venja hamarshauss að sveifla hausnum í stórum boga frá einni hlið til annarrar kann að stækka lyktleitarsvæði hans til muna. Ralph E. Sheldon við sjófræði- stofuna í Woods Hole Mass var fyrstur til að sýna fram á að lyktar- færin gegna þýðgingarmiklu hlut- verki í leit hákarlsins að fæðu. Hann sá að hákarlstegund ein átti auðvelt með að greina sundur kramið krabbakjöt vafið í ostaklút frá pökk- um, sem eins var gengið frá, envoru með steinum í. Þegar Sheldon tróð bómull í nasaholur hákarlanna og sjórinn streymdi ekki lengur um hina lyktnæmu poka, skiptu þeir sér ekki lengur af pökkunum þó þeir syntu nálægt þeim. Til þess að úti- lok þann möguleika að óþægindi frá bómullinni tækju frá þeim matar- lystina tróð hann bómull í aðeins aðra nasaholu nokkurra hákarla. Eftir að hafa áttað sig aðeins stutta stund fundu allir nema einn matar- pakkann. Samskonar tilraunir voru gerðar á Bimini. Fullorðnum og hálfvöxnum sítrónuhákörlum 5 til 9 feta löngum var boðið upp á 4 götóttar dósir, í aðeins einni þeirra voru stykki af nýjum túnfiski. Hákarlarnir nálg- uðust og syntu kringum dósina, sem beitan var í, 5 eða 6 sinnum oftar en í kringum óbeittu dósirnar. Þegar nasaholur þeirra voru fylltar af bóm- ull, sem dýft hafði verið í svæfingar- lyf, gerðu þeir ekki lengur neinn greinarmun á dósunum. Augljóslega er það undir ástandi sjávarins að nokkru leyti komið í hversu mikilli fjarlægð hákax-1 getur fundið lykt af lyktandi efni og jafn- framt fer það eftir lyktnæmi hans sjálfs. Undan sterkum straumi eru líkur til þess, að hákarl geti fundið lykt af efni í mílufjórðungs fjarlægð. Þetta fer líka eftir því hversu hið lyktandi efni er mikið útþynnt í sjónum. Sýnt hefur verið fram á að iax getur orðið var við efni, þó það SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 31
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Sjómannadagsblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.