Eimreiðin - 01.04.1925, Side 42

138
ÞORSKHAUSARNIR OQ ÞJÓÐIN
EIMREIí,iri
fólgið í efnabrigðum. »Der Mensch ist was er isst« (maður'
inn er það sem hann etur) sagði Feuerbach, þýzkur heiu1'
spekingur á síðustu öld. Og þar sem efnin í heila manna
dýra eru hin sömu, virðist eigi óskynsamlegt að hugsa ser’
að glæða megi sálargáfurnar með því að eta »höfðamat«, Þar
sé einmitt það eldsneytið er bezt glæði loga andans.
skoðun er svo sem ekki aldauða enn þá, að ekki sé öll
jafnholl fyrir andlegt líf manns. Eg þarf ekki annað en minna
á þá sem hafna kjötáti og lifa á jurtafæðu, svo sem farið er
að tíðkast jafnvel hér á fslandi meðal þeirra er sízt mundu
vilja teljast í ætt við efnishyggjumenn. Og hverju eigum ver
saltfisksmarkaðinn og þar með tilveru hins íslenzka ríkis ^
þakka öðru en því, að fiskur er talinn föstumatur, og Þar
með andlegri fæða en kjöt? En sé hauslaus fiskurinn Þa^’
hve miklu andlegri eru þá hausarnir. Þá hafa íslendinðar
aldrei flutt út, heldur etið þá sjálfir. — í Amund Hellan^-
»Norges land og folk« sé eg, að hertir þorskhausar eru enl1
etnir norður á Finnmörk, og Helgi Valtýsson hefir sagt mer’
að á Sunnmæri í Noregi hafi hann séð menn eta herta þorsk'
hausa, en mest sér til gamans, og að rífa þá eftir ollunl
reglum listarinnar sem vér kunna Sunnmærir ekki. Það er
eftirtektarvert, að þar er hertur þorskhaus kallaður »skarp'
haud«, en »skarpvara« er fornt norrænt orð um harðfisk
»skarpur fiskur« í merkingunni harðfiskur kemur fyrir í
sögu helga. Bendir alt þetta í sömu átt, að íslendingar h3n
kunnað þorskhausaátið, er þeir komu hingað frá Noregi, °f
haldið því síðan í þúsund ár. Og hver er nú svo vel að ser
um efnafar mannslíkamans, að hann þori að sverja fyrir, a^
einmitt þetta þorskhausaát hafi haft örvandi áhrif á taugaker[‘
og þar með gáfnafar þjóðar vorrar? Hver þorir að neita Þvl’
að íslendingar alment, engu síður en Sighvatr, hafi orð$
skáld og .skírleiksmenn að meiri vegna þess að þeir átu haUS'
ana? Hver veit nema skáldskapurinn, sem var helzta útfluln'
ingsvara íslendinga á þjóðveldistímanum, hafi staðið með sv°
miklum blóma meðal annars fyrir þá sök, að þeir fluttu el^1
út þorskhausana, heldur átu þá sjálfir? Hver veit nema Þal1
efni, sem heilanum eru hollust, geymist bezt í þorskhausnun'
með því að herða hann? Eg fullyrði ekkert um þetta, eg spVr-