Eimreiðin - 01.04.1925, Qupperneq 73

EIMREIDIN
FERÐ UM MIÐSVÍÞJÓÐ
169
Þenna dag komu fyrir átta mál, en fimm af þeim voru gegn
bændum, sem ekki höfðu staðið í skilum með afborganir af
skilvindum sínum, 20 kr., vor og haust. Könnuðust þeir allir
við réttmæti kröfunnar, en gátu ekki borgað.
Frá Sundsvall lá leiðin innan skerja til Hárnösands, fyrsta
bæjarins í heiminum, sem fékk rafmagn, og þaðan upp Anger-
manelven.
A þeirri leið er hægt að fá nokkra hugmynd um sænsku
skógana. Grenið óx alveg niður í fjöruborð, en af því elfan
var í vöxtum, sáust topparnir af kaffærðum skóginum langt
úti í ánni. í fljótinu voru miljónir stofna á hægri hreyfingu
niður að ósi, og ruddi skipið þeim til beggja handa eins og
'shroða. Er það ódýr flutningur, að þurfa ekkert að gera
annað en að draga trén niður á ísinn að vetri til og hafa
svo menn til að hirða þau við árósinn.
Helmingur landsins er skógi vaxinn (landsvæði 2'/2 sinnum
stærra en alt Island). Nær skógurinn allra nyrzt norður í
Svíþjóð, en ekki nema 900—950 metra upp í fjöllin. Þar
fyrir ofan er of kalt, jafnvel fyrir birkið.
Fyrir rúmum 50 árum fóru sögunarmyllur, reknar með gufu-
afi, að tíðkast og þá fyrst varð skógurinn nokkurs virði. Aður
var hann talinn nærri landplága. Síðan hefur hann gefið Sví-
um tekjur, sem samsvara alþjóðareign þeirra, og má því segja,
að alt, sem Svíar hafa fram yfir lífsnauðsynjar, hafi skógur-
inn veitt þeim.
Byggingarnar sýna ljósast hve tréð hefur verið ódýrt. Húsin
eru hlaðin upp úr þykkum bjálkum, víðast ómáluð, en á túnunum
eru trjáfrekar hesjur til að þurka heyið á. Standa þessi þykku
hús í margar aldir, og sá ég fjögra alda gamalt hús, sem lítið
eða ekkert sá á. Nú mála margir samt hús sín rauð til prýðis,
en gluggar og hurðir eru hvítar og þakið lagt rjómahvítum
næfrum. Eru þessi lágreistu hús Ijómandi falleg, innan um
grænan skóginn. Venjulega ræður trjálengdin stærðinni, og er
hvert hús lítið, en það gerir -ekkert, því þegar það er orðið
of lítið, er reist annað hús við hliðina á því, eða við gaflinn,
og svo það þriðja, og standa oft tólf hús utan um ferhyrnt
hlaðið. Eru þau öll sitt með hverju móti og án allrar reglu;
rishátt hús stendur við hliðina á rislágu, en gaflinn snýr fram