Eimreiðin - 01.04.1943, Síða 23

eimreiðjn
VIÐ ÞJÓÐVEGINN
103
]ónas Hallgrímsson, gerir svo eftirminnilega síðar í heftinu, þar
sem er kvæði hans hið nafnkunna: ísland! farsaelda-frón. Og
þeir komast að þeirri niðurstöðu, að íslendingar ,,nú á dögum
séu í mörgu frá“ forfeðrum sínum „úrættir, þó að þjóðinni í
sumu hafi farið fram með aldrinum, eftir því sem tíminn gaf
henni nýjar bendingar". Síðan bæta þeir við: ,,Það, sem hamlar
þjóðinni, fremur nú en þá, er ekki sízt viljabrestur, áræðis-
leysi og í sumu vankunnátta'*. Við sjálfsprófun mun þjóðin
verða að játa, að enn í dag skorti allmjög á, að hún hafi út-
rýmt með öllu þessum þrem löstum, þrátt fyrir margs konar
framfarir og unna sigra í viðreisnarbaráttu síðustu alda. Enn
brestur vilja til að vera samtaka, enn er hætta á, að áræðis-
leysi ætli að verða oss að fótakefli, og enn er það vankunn-
áttan í andlegum og veraldlegum efnum, sem tefur viðreisn-
*na meira en annars mundi. Þó mundi Jónasi Hallgrímssyni
veitast léttara að svara sjálfum sér játandi nú en fyrir meir en
öld, er hann spurði: „Höfum vér gengið til góðs götuna fram
eftir veg?“ Því á flestum sviðum er nú ólikt betra um að lit-
ast á þessu landi en þá, er hann spurði. Aldrei hefur verið eins
nasrri markinu komist í sögu vorri eins og nú, möguleikarnir
aldrei meiri til að skapa íslenzku þjóðinni farsæla framtíð.
Samkvæmt samhljóða ál.iti milliþinganefndar í stjórnar-
skrármálinu, (en í þeirri nefnd voru fulltrúar allra flokka á
alþingi), sem lagt var fyrir síðasta þing; og samkvæmt öðr-
Urr> gögnum, sem fyrir liggja, má nú ganga að því sem vísu,.
aÖ á næsta ári verði formlega lokið endanlegri niðurfelling
^5 ára sambandslagasamningsins, sem fyrirhuguð hefur verið
um langt skeið, eins og alþingi hefur lýst yfir ágreiningslaust
öðru hvoru síðan árið 1928. Á alþingi hefur aldrei verið neinn
ágreiningur um þetta mál. Utanþings hefur heyrst einstaka
rödd um það, hvort þessi fyrirhugaða niðurfelling sé ekki ónær-
gætni við Dani eins og sakir standa, og eigi því að bíða, hver
veit hvað. Vinir vorir, Danir, eru kýmnir menn og gæddir ein-
bverjum þeim léttasta húmor, sem fyrir finnst. Ekki er ólík-
legt, að hér gefist þeim tilefni til að beita sinni góðlátlegu
fyndni. Það er ekki hægt að sýna öðrum nærgætni með því að
svíkja sinn eigin málstað. Vart mun heldur nokkur maður við
nánari athugun fá því fyrir sig komið, í hverju þessi ímyndaða