Eimreiðin - 01.07.1951, Page 133

eimreiðin
RITSJÁ
245
dó með sæmd. Höfundi hefur tekizt
að skapa mikla hetju úr Brandi.
Mjög góð er lýsingin á veiðiskap
Brands í Eyrarvatni og ógleyman-
leg. Eyjólfur á Húsum er nauðsyn-
legur í sögunni til þess að draga
fram Ijósa mynd af þeim Önnu og
Brandi, en sjálfur er Eyjólfur fremur
dauft teiknaður með köflum, en þó
að sumu leyti skemmtilegur náungi,
brokkgengur og illmenni, en lítur
þó rétt á margt í mannlífinu. Maður
kannast við Eyjólf, hefur liitt honum
líka menn.
Fyrri hluti Eyrarvatns-Önnu er vel
heppnaður, en nú ríður á að vel
fari með síðari hlutann, til þess að
saga Önnu sé sögð til fulls. Sögu
Brands er lokið, og hefur höfundi
tekist hún mætavel. I bókinni er
þungur straumur frásagnar, engir út-
urdúrar né málalengingar, frásögn
Um lífsstríð og þrautseiga haráttu
forfeðra okkar og mæðra á hörðum
°g illum tímum, þegar íslenzka þjóð-
■n var hættast stödd. Sökum þraut-
seiglu rnargra kynslóða á þeim öld-
Um, lifir þjóð vor enn. Er því gott,
að skáld vor reisi því fóiki marga
°g veglega bautasteina. Þeir verða
aldrei of margir, til þess að minna
Uugu kynslóðina á þá og þær, sem
hún á líf sitt að launa — sjálfstætt
Bf í landi voru, tungu vora og
tnenningu.
Þorsteinn Jónsson.
Hans Klauji: BLÁTT BLÓÐ. Rvík
1950. Hans Klaufi (Haraldur Á.
Sigurðsson) er löngu þjóðkunnur
maður, bæði sem leikari og skáld
(auðvitað einnig sem kaupsýslumað-
ur, sveitamaður og ,,gentle“-maður).
Suniar smásögur hans eru ágætar.
Auk þess hefur hann samið útvarps-
leikrit, 6em inörgum hafa skemmt
og svo HoldiS er veikt (1949) og
Blátt blóS (1950). En þessi ferða-
saga Högna Jónmundssonar til Bret-
lands er, held ég, nokkuð ýkt spaug,
þótt margt sé gott í því og oft stung-
ið á ýmsu kýli og bólu, sem óprýðir
andlit þjóðarinnar — og mannkyns-
ins svona yfirleitt. Haraldur er ekki
alveg meinlaus, hann ræðst á margt,
allt frá hinu liáa þingi og upp í
venjulegan ahnúga. Annars finnst
mér Ilans Klaufa oft liafa tekizt bet-
ur — mikið betur — en í Bláa
blóðinu. Holdið er veikt er stórum
mun betra. En það eru ekki allar
bækur fullkomnar, jafnvel ekki hjá
stóru spámönnunum, það vituin við
öll. Haltu áfram með þína léttu,
græskulausu kýmni, Hans Klaufi, eða
þá skrifaðu alvarlegar, atliyglisverð-
ar smásögur, eins og þú hefur oft
gert áður. Þ. J.
VÖGGUVÍSA, brot úr œvintýri,
ejtir Elías Mar. Rvk. 1950 (Helga-
fell).
Það er sjálfsagt ekki annað en
eðlileg afleiðing „ástandsins“ marg-
umtalaða, að ensk og amerísk her-
menning hafi áhrif á íslenzkar nú-
tíðarbókmenntir. Enda er svo orðið
þegar. Hagalín (Móðir ísland),
Kiljan (Atómstöðin), Kristinann (Fé-
lagi kona) hafa allir riðið á vaðið.
Bakterían hefur verið að búa um
sig, og fleiri hafa tekið sóttina. Elías
Mar, úr hópi yngstu höfundanna,
hefur smitast, í þessu broti hans úr
ævintýri. Þó er það hrot ekki um
Ameríku eða erlenda hcrmenn nema
að litlu leyti, heldur um unga, ís-
lenzka róna og glæpamannaefni.
Sagan gerist á fjóruin dögum, frá
finnntudegi til sunnudags, að báðum