Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1955, Side 51

Eimreiðin - 01.01.1955, Side 51
eiMRED>IN GULLGERÐARLIST HIN NÝJA 39 Meðal hinna mörgu samlagana, sem frum og neindir mynda 1 frumeindakjörnum, er samlögun sú, sem radíum sendir frá sér, alfa-geisiarnir svonefndu, sem hafa tvö frum og tvær neindir í Jarna og eru því tvíhlaðnar jákvæðu rafmagni. Er alfa-neisti streymir frá radíum, tekur hann upp á leið sinni tvær rafeindir °S breytist í helíumfrumeind. Önnur sams konar breyting gerist, þegar frumeindarkjarni með eitt frum og eina neind tekur í sig eina rafeind. Þá verður kjaminn helmingi þyngri en í vetnis- frumeind, af því að hann hefur bætt við sig annarri neind, þó að efniseigindir hans séu þær sömu að öðru leyti og vetniskjarn- ans- Hinn breytti kjarni er orðinn að þungavetniskjarna, en ann er samsæta vetnis, hið svonefnda „þunga vatn“. Það, sem Serist, er, að tvær vetnis-samsætur sameinast einni súrefnis- írumeind og mynda þungt vatn. Einfaldasta og léttasta frumeindin, sem vér þekkjum, er vetnis- emdin, eins og áður er sagt. En það eru til 92 mismunandi frum- efni, 0g kjarnar allra annarra en vetnisins, eru gerðir úr fleiri frumum og neindum en vetniskjarninn. Þyngst og margbrotnast Pessara frumefna er úraníum, en í frumefnakjarna þess eru 92 frum og 146 neindir eða samtals 238 öreindir. En úraníum getur einnig orðið til í fleiri myndum, ýmist með f'fl, 143 eða 147 neindum, en tala frumanna 92 eins og áður, svo a® í öllum myndum hefur úraníum sömu efniseigindir. En þar Sem frumeindaþyngdin er summan af tölu neinda og fruma efnis- ^jarnans, hafa þessi þrjú afbrigði frumefnisins úraníum frum- emdaþyngdina 233, 235 og 239. Slík þyngdarafbrigði sama frum- efnisins eru þekkt undir nafninu geisla-samsætur (radio-isotopes). bessar geisla-samsætur eru nú þekktar í öllum frumefnum. Alls bafa sex afbrigði úraníums verið gerð og þannig til orðið jafn- ^erg áður óþekkt frumefni, svo að nú eru þau orðin 98 alls. Hið nýjasta nefnist kaliforníum. A þessari hæfni úraníums til þess að mynda nýjar samsætur byggist kjarnorkusprengjan og öll önnur kjarnorkuframleiðsla. ^ einum milljónasta úr sekúndu verður svokölluð keðjusprenging frumeinda með þeim hræðilegu afleiðingum, sem kunnar eru orðn- ar- En það er líka hægt að láta þessa sundrun frumeindanna eerast margfalt hægar, þannig að orkan, sem myndast, leysist úr boðingi smátt og smátt, á nokkrum klukkustundum, mánuðum °e jafnvel árum. Nákvæmlega sama orkan, sem nærir leiftur- sPrengjuna, getur líka nært hina hægfara kjarnorkubrennslu,

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.