Eimreiðin - 01.01.1955, Blaðsíða 92

80
RITSJÁ
eimiieiðiN
magister Þorgilsson, bókavörður, lief-
ur samið. Kom I. hefti þess út í lok
síðastliðins árs. I ]jví er fjallað um
franskar bókmenntir, sem þýddar
hafa verið og út komið á tungu vora.
Höfundurinn skýrir frá því í for-
mála, að II. heftið, Ítalía, III.—IV.
heftin, Spánn—Portúgal, og V. heft-
ið, Róm, séu þegar samin og fullbúin
af sinni hendi, þótt óvissa sé um
framhald útgáfunnar. En Landsbóka-
safn íslands er útgefandi þessa I.
heftis.
Dr. Alexander Jóhannesson samdi
fyrir nokkru bók, er nefnist Menn-
ingarsamband Frakka og Islendinga
(íslenzk fræði IX, Rvk 1944), og var
í II. kafla þeirrar bókar fjallað um
Island í frönskum bókmenntmn og í
IV. kaflanum um Frakkland i ís-
lenzkum bókmenntum. Er í þessum
IV. kafla getið nokkurra þýddra bóka
úr frönsku á íslenzku. I þessu nýja
riti Þórhalls Þorgilssonar er öllum
þýðingum safnað, einnig þeim, sem
birzt hafa hingað cg þangað í blöð-
um og tímaritum — og þá einnig
þegar um fleiri en eina þýðingu á
frönsku efni og endurprentanir þeirra
er að ræða. Má geta nærri, hve erfitt
muni að kanna allan þann aragrúa,
sem út kemur árlega af þýðingum
i blöðum og tímaritum og sifellt fer
vaxandi. Er nú svo komið, að ekki
fylgjast nema örfáir með þvi, sem út
kemur, enda hendir það nokkuð oft
upp á siðkastið, að sama sagan er
þýdd upp aftur og aftur, stundum
blátt áfram af því, að síðari þýðend-
ur hafa ekki varað sig á því, að hún
var til á prenti í íslenzkri þýðingu
áður. En stundum á hér einnig sök
á sá ósiður, sem er orðinn allt of
tíður, að taka upp í heimildarleysi j
þýðingar, án þess að geta um svo
mikið sem það, hvar komið hafi áður
og hver sé þýðandi. Mun hér vart ;
vera alltaf um fáfræði að ræða, þótt
stundum sé hún orsökin.
Þessi skrá Þórhalls Þorgilssonar er
brautryðjandastarf i íslenzkri bók-
fræði, og er hér t. d. ítarlegar en
áður mun til hjá okkur getið endur-
þýðinga og endurprentana. Se® '
dæmi má nefna smásögu eftir Al-
phonse Daudet, sem fyrst birtist á ís-
lenzku i tímariti séra Friðriks Berg-
manns, Breiðablikum, árið 1910 1
Winnipeg, og nefndist Síðasta j
kennslustundin. Samkvæmt skrá Þ. Þ.
hafa síðan komið út af henni 11 end-
urprentanir og nýjar þýðingar — og ;
mér kæmi ekki á óvart, þótt þær J
kynnu að vera fleiri. Vafasamt mun,
hvort nokkur þýðinganna sé úr fruni- '
málinu. En um það atriði fær les- í
andinn betur að vita í registri því, ]
sem ætlast er til að fylgi síðasta hefti
ritsins, en þar mun getið sérstaklega ]
þeirra þýðinga, sem sannanlega eru í
gerðar beint úr frummálinu. Mörg
dæmi þessu lík mætti nefna úr j
skránni.
Höf. hefur tekið npp í þetta rit sitt
um franskar bókmenntir á íslenzku j
skrá um þýðingar i hlöðum og tinia-
ritum til ársloka 19+5 Eitthvað kann j
að vanta í þá skrá, en ekki mun það ;
mikilvægt, og ber bókin höfundi j
glöggt vitni um elju og vandvirk®
í starfi. I bók hans um Frakkland er j
mikinn fróðleik að sækja, og vonandi
má fljótlega vænta framhaldsheft-
anna: mn þýðingar úr hinum öðru®
latneskum og rómönskum bókmennt-
um. Sv. S.