Eimreiðin - 01.01.1963, Page 31

EIMREIÐIN
19
(1485-1558). Þá gnæfðu hæst nöfn þeirra Fayrfax, Tye og Tallis, og
Elísabetu-tímabilið (1558-1603) með þeim Bird, Morley, Gibbons,
Dowland og John Bull. Dowland var lútu-snillingur mikill og
kenndi víða á það hljóðfæri. Um tíma var hann við hirð Kristjáns
4. Danakonungs. Jolin Bull var mikill „virtuos á virginal og
kenndi þá íþrótt og efldi um alla álfuna. — Öll þessi framangreindu
tónskáld voru í fremstu röð á sínum tíma.
Um þessar mundir fór innflutningur erlendra tónlistarmanna
að aukast, og áhrifa frá Frakklandi og þó einkum Ítalíu fór að
gæta í brezku tónlistarlífi. Bretar hafa alla tíð verið opnir fyrir
erlendum tónlistaráhrifum, einnig á þeim tímum, er þeir voru
frekar veitandi en þiggjandi í þeim efnum. kiðlan, arftaki víólunn-
ar, kom snemma til Englands og fiðluleikur náði fljótt miklum
vinsældum. Sönglist var ávallt í miklum metum og menn iðkuðu
mjög svonefndan samkvæmiskanón og kontrapunktísk tilbrigði yiii
síendurtekinn bassa (basso ostinato), grounds. Puritanisminn, sem
í byrjun 17. aldar var orðinn áhrifaríkur í ensku þjóðlífi, batt
endi á þessa háþróuðu söng-íþrótt. Hún þótti ekki nógu hrein (puie).
Þrátt fyrir þá lægð, sem nú tekur við í brezku tónlistarlífi, kemur
þó fram á sjónarsviðið á seinni hluta 17. aldar sá tónsnillingur,
Sem talinn er merkastur allra á Bretlandi, fyrr og síðai. Henry
Purcell (1659—1695). Hann var, eins og flest öndvegistónskáld
Ereta, i þjónustu konungs sem hirðtónskáld, tónlistarstjóri og
organisti. Hugkvæmni hans og leikni sem tónskáld (kontrapunkt-
iker) var dæmalaus. Samlögun ljóðs og lags í söng- og kórverkum
hans bar af því, sem áður þekktist, og í því efni sem og ýmsum
öðrum var hann brautryðjandi. — Purcell var afar mikilvirkur sem
Önskáld. Hann samdi óperuna „Dido og Aenas og mikið al leikhús-
°g stofutónlist, svo sem tríósónötur og sónötur fyrir 4 hljóðfæri
°g lög fyrir harpsikord og spinett. Á kirkjulega sviðinu má nefna
sálrrialög, lofsöngva (anthems), messusöngva o. fl. Einnig samdi
hann fjölda af hirðdrápum (odes) sem fluttar voru við ýmis tæki-
feri við hirð Stúartanna. — Með Purcell lýkur röð hinna innlendu
láðamanna um langt tímabil í ensku tónlistarlífi.
Á fyrri hluta 17. aldar var ítalski óperustíllinn alls ráðandi í
Lundúnum undir stjórn Bononcini Hasse o. fl. útlendinga. Hándel,
Sena fluttist til Lundúna 15 árum eftir dauða Purcells, bjargaði
enska óperustílnum frá falli fyrir hinum erlendu áhrifum og gerðist
miðdepill alls tónlistarlífs í landinu á sínum tíma. Ýmis merkis-